31.1.08

genetische manipulatie

Deze lente worden er in Amerika wellicht bieten gezaaid van een genetisch gemanipuleerd ras. Dit nieuwe ras heeft de bijzonder eigenschap dat het resistent is tegen RoundUp, de zeer effectieve plantenkiller die zelfs (en misschien vooral) de anti-tuinder zeer goed kent. Ik vind al dat genetisch gemanipuleer nogal belachelijk - ik wil geen tomaat met de goede vetten uit vette vis, ik wil geen komkommer met de antivries-eigenschappen van een ijsbeer - en als er toch mooie eigenschappen te vinden zijn in andere rassen dan moet men maar selectief kruisen zoals 'den boer' dit al doet sinds hij zijn eigen legumen kweekt. Van de 20 tomatensoorten die ik vorig jaar had, in allerlei vormen, kleuren en smaken, was er wel eens hier en daar een tomaatje dat men minder lustte in vergelijking tot de rest, maar ze waren nog altijd ontelbaar veel keren beter dan die 'uit de winkel' (vele onafhankelijke getuigen kunnen dit bevestigen). Dat is het resultaat van selectief kruisen (door anderen) tot nieuwe (ondertussen zeer oude) gevestigde waarden die het helaas in het commerciële circuit niet altijd even goed doen voor redenen die voor de amateurkweker minder van belang zijn (minder goed transporteerbaar, niet gelijktijdig afrijpend en dus inefficiënt plukken, niet uniform qua vorm noch formaat,...) . Voor de amateurteler is smaak het allerbelangrijkste, dat er een aantal rassen leuk uitzien is meegenomen; ik heb een theoretisch maximum van 42 plaatsen in de serre, wie niet presteert heeft dus zijn beurt verkeken; met de duizenden rassen waarvan ik er slechts een 80-tal heb - and counting - zijn er plaatsvervangers genoeg.
Wat ik nog frapanter vind is dat dat genetisch gemanipuleer er eigenlijk voor zou gaan zorgen dat we betere, gezondere, sterkere, resistentere rassen zouden krijgen en minder zouden gaan spuiten - in dit geval dus de omgekeerde wereld : per definitie meer spuiten. Door meer te spuiten stijgt ook het voorkomen van "superonkruiden" die resistentie opbouwen tegen de bestrijdingsmiddelen (spontane mutaties, diversiteit, zijn overlevingsstrategiën van moeder natuur, net zoals het overgebruik van antibiotica ertoe geleid heeft dat er resistente bacteriestammen kwamen). Ondertussen is toch duidelijk dat dat gemanipuleer niet altijd zo nobel is : in 2006 waren 81% van de genetisch manipuleerde aanplantingen resistent aan herbicides, waarvan 99% aan RoundUp.
Bieten zijn windbestuivers (de lichte korreltjes vliegen kilometers ver), en daarom zijn het vooral de amateurtelers en de kwekers van oude rassen die bang zijn voor kruisbestuiving met de genetisch gemanipuleerde versies, want dan verliezen ze het label 'organisch' en ook de keuze om 'natuurlijk' voedsel te verbouwen.
Het is dus weer aan de consument om te zeggen GM ja dan nee, maar met het enige tastbare feit ter hoogte van de portemonnee is dat weer een lastige keuze, maar niet voor de geïnformeerde consument.

30.1.08

het belang van ...

Composteren is gecontroleerd het natuurlijk afbraakproces begeleiden, zodat het zo optimaal verloopt (snel en zonder hinder). Meestal wordt er echter vrij passief gecomposteerd (laat maar bollen) en weinig controle uitgevoerd.  Eén van de factoren die het meest uit het oog wordt verloren is de vochtigheid van de  hoop en dat vocht toch wel belangrijk is kon je vandaag misschien zelf vaststellen  langs de wegen. Op weg naar mijn werk heeft de groendienst een tijdje geleden een  aantal bermen schoongemaakt en de takken door de versnipperaar gehaald. In het begin  was die hoop aardig aan het dampen (dus temperatuur maken = goed) wat typisch is voor de  eerste fase in de compostering. Na een paar weken was het broeien gedaan. Voor je  eigen hoop betekent dat dat je hoop zeker nog eens mag omzetten zodat je weer lucht  inbrengt, eventueel wat vocht als hij te droog is, zodat hij aan z'n tweede opwarmbeurt kan beginnen. Op de verweesd achtergelaten hoop houtsnippers gebeurde daarna een hele tijd  niets, tot vandaag dus waar met de regen de hoop weer goed nat werd en 'spontaan' weer op  gang kwam. En van de natuur mogen we leren natuurlijk. Het blijkt dat ze ook van elders nieuw materiaal hebben aangebracht, dus het effect is misschien minder spectaculair als eerst gedacht maar dat neemt niet weg dat het vochtgehalte tijdens het composteren wel wat meer aandacht verdient.

Ik begin de euro eigenlijk wat beu te worden. Ik wil terug achterovergeslagen worden door de indrukwekkende getallen, tienduizend bef, 484075 Italiaanse lires, 2361  Zweedse kronen, 39423 Japanse yen,... want die kindgetalletjes roven teveel centen uit eigen zak. Gemiddeld zwadder ik twee blikjes cola achterover tijdens onze 'praatgroep' (zelfhulpgroep?) tuinieren op dinsdag. Twee blikjes ter plaatse : 2 euro, twee blikjes van op het werk : 1 euro. Wat is nu 1 euro verschil ? Op 25 lessen 25 euro; duizend oude franken.  Duizend frank verdiend of verloren door 'niets' te doen. Recessie of niet, loonsstop of niet, dit euro-effect kost aardig wat centen.

Op het werk was ik blijkbaar de enige die met het daglicht voldoende had om z'n werk  te doen. Was en had, want ondanks het feit dat mijn deur altijd open of op een kier staat,  heeft men wel eens de indruk dat ik er niet ben doordat mijn glas boven de deur niet  bol staat van het neonlicht. Door zuinig te zijn maak ik dus slechte punten, slechte  punten vallen slecht op een functioneringsgesprek, dat kan dan weer slecht nieuws  betekenen voor de portemonnee en dat is een risico dat ik niet wil nemen. Dat zou 2-0  zijn voor mijn werknemer (verliest minder energie en moet minder opslag geven),  maar dat leest ook als 0-2 voor mij. Dan maar even kijken naar het eigenbelang, al betekent dat dan weer 0-1 voor de natuur.

Gisteren is ons Joke toegekomen in een kartonnen doos. Naast Bianca en Muriëlleke is er nu ook een dame op leeftijd waarmee ik van mijn lief vrouwtje mag spelen terwijl ze er bij zit. Een banjo ukulele voor de goede verstaander, of wat had je gedacht ? Ik kijk, onverzadigbaar als ik ben, al uit naar ons Nina maar het zal nog wel even duren voor ik op haar koekendozekelele kan spelen.

28.1.08

met een ei zitten...

zondag kreeg ik, tijdens het zaaien van de nieuwe peperplantjes, de kippen in 't oog; ze sprongen om beurt eens op het loopbrugje en er al snel weer af. Die ochtend had ik geen eieren in het hok gevonden dus ik dacht al snel dat ze misschien wel met een ei zaten waar ze blijkbaar niet in één keer vanaf konden. Toen viel pas echt mijn frank : ik had zaterdag het hok schoongemaakt en daarvoor de toegang van het hok afgesloten (aanvankelijk geïnstalleerd tegen 'den vos') om te vermijden dat teveel houtschaafsel al dan niet met faecaliën in de mond of ooghoek terecht kwamen. De kippen zaten dus niet alleen letterlijk met een ei, ze hebben ook nog eens de nacht buiten moeten doorbrengen. We zullen ze deze week maar eens verwennen met wat extra graan.

Het autosalon is weer achter de rug, minder opkomst (ik ben zelf ook niet geweest) en geen interesse voor de groene 'conceptcars'. Gewogen en te licht bevonden door de consument en daardoor zullen ook de constructeurs de op papier winstgevende groene markt nog niet met volle enthousiasme aanboren.
Misschien moet men de pijlen dan maar richten op de 'conceptvliegtuigen' of 'conceptboten' waarbij het te vervangen park veel kleiner is maar de winst in verhouding toch niet gering is.
Zo is er bijvoorbeeld de A2-Mach5 die aan mach 5 (3400 mph ofte 5472 km/u) door de bochten vliegt, of op minder dan 4 uur van Brussel naar Sydney waar de 'Neighbours'-fan toch wel een dagje voor in een klassieke Boeing mag uittrekken, en heeft daar niet meer dan wat waterstof voor nodig (voor de twijfelaars : het betere alternatief). En een cruise of vrachtschip lijkt me op een tochtje over de oceanen ook wel wat biodiesel te kunnen slikken.

Ondertussen begint steeds meer fris-groen door te breken (schijnhazelaar Corylopsis pauciflora niet te verwarren met de echte hazelaar Corylus avellana of maxima, spireas, ..), zou je schijnbaar voorbij lopen aan de fijne paarse bloempjes van de Ipheion uniflorum of de Trachystemon orientalis (die wat op smeerwortel lijkt Symphytum officinale, wat eenvoudig tot een krachtige stikstofrijke maar helaas nogal stinkende vloeibare meststof kan gemaakt worden, ook wel wonderkruid genoemd, die als enige plant vit B12 bevat), of de roze en de geelgroene helleborus (dus niet enkel de witte), en de verzonken tuin in de Kruidtuin hebben ze ondertussen helemaal chirurgisch-Kojak-kaal geschoren.
Het blijft mooi om te zien hoe slechts enkele dappere vroege bloemetjes, een grauwe wintertuin kunnen reanimeren.

Op de ring in Leuven stonden twee wagens 'gestationneerd' waarvan de voorste vooraan een lekke (lege) band had, en de achterste achteraan. Ik weet niet hoe groot de kans is dat twee wagens, op ongeveer dezelfde plaats op ongeveer dezelfde moment een lekke band krijgen zonder toedoen van puntige voorwerpen; als dit puur toeval was dan is het misschien een gunstig moment voor andere op kleine kansen berustende gebeurtenissen... en dan hoop ik uiteraard eerder op iets zoals het winnen van de Lotto dan het vroeger dan verwacht geboren worden van onze tweede spruit - misschien voor de zekerheid toch nog maar eens meespelen met de Lotto.

27.1.08

zwart als zoet...

Ondertussen zijn mijn vingers weer zwart als inkt van ... de inkt. Net een doos krantenpotjes gerold en daar blijft wel wat van aan de vingers plakken. Het valt me op dat ook de gewone 'gazettekes' zoals bijvoorbeeld de zondagskrant steeds meer kleurendruk toepassen - ik weet niet of dat wel zo gezond is, misschien moet ik daar maar eens een mailtje voor sturen naar 'de verantwoordelijke uitgever'.

De witte heleborus staat bescheiden te pronken in de voortuin en de gele krokussen sieren het gazon. Het is een krokusmengeling van twee jaar geleden die mag verwilderen maar blijkbaar komen voorlopig enkel de gele omhoog - wellicht zijn 'de gelen' zoals bij wel wat meer vroegbloeiers gewoon de eersten.
In de faq van de tuinen van Appeltern maakt een tuinliefhebber een tegenovergestelde opmerking : de gele krokussen zijn zoek en alleen de witte/lila/paarse lijken nog op te komen. Appeltern zegt dat vogels de gele krokussen wel lusten als aanvulling op het dieet omdat ze in de winter wel wat last kunnen hebben van een vitaminegebrek. De gele (flavus) krokus bevat wel wat vitamine C, net zoals de knoppen van de Forsythia, nog zo'n gele vroegbloeier. Misschien is dat net de reden waarom er zoveel gele vroegbloeiers zijn en hebben ze wel allemaal die nutritionele waarde voor de beestjes; niets is in de natuur zomaar, alles heeft een reden.

Natuurpunt maakt zich op om volgend weekend weer eens wat vogels te tellen. Ook al heb je geen half uurtje de tijd om mee te tellen, dan is het nog interessant om eens de courantste vogels te bekijken die in onze tuinen wel eens kunnen voorkomen. Natuurpunt heeft een klein foldertje samengesteld. De lijst is zeker niet volledig : thuis zit er al wel eens een groene specht te 'woodpeckeren', in de kruidtuin zat onlangs een mooie dikke vink en daar zitten ook een aantal kleine zenuwachtige vogeltjes, net bolletjes zonder vleugels of staart en die blijft ook met deze gids nog even 'anoniempje' (of is het toch een winterkoningkje?). En wie af en toe nog eens de imposante verscheining van een buizerd wil zien, moet gewoon de boomtoppen langs de laatste afrit van Leuven/Oud-Heverlee in de gaten houden (E314, afrit 17?)

25.1.08

van een andere schaal...

Kringloopwinkelen is een gevaarlijke hobby want je vindt altijd wel iets dat je "aan die prijs toch niet kunt laten liggen". Gisteren een mooie antiek aandoende stenen pot voor in de keuken (maar waarschijnlijk van recente makelij), vandaag een metalen latje met makkelijk in te stellen schaalomzettingen : 1/20, 1/25, 1/50,1/75,1/100. Handig voor de tuinplannetjes op 'school'.

Vandaag een aantal fruitbomen besteld 'in de uitverkoop' van meester Wim. Als de gevelreiniger is geweest dan kunnen de peren (4 enkele U - Poire William Bon Chrétien, Gourmande, Péradel en Super Comice, en 3 dubbele U - Automne, Comtesse de Paris en Beurré Hardy) pronken aan de gerenoveerde gevel. Niet bijzonder goedkoop leifruitbomen, maar het zijn dan ook geen zaailingen of jonge enten van een jaar of twee. En solden op dure artikelen zijn ook meegenomen.

Gisteren werd ik nog eens geconfronteerd met de stelling : "zonder subsidies zijn de zonnepanelen nog niet rendabel" - een argument dat ik zelf ook nogal eens gebruik om nog even te wachten met dergelijke panelen op het bovenste platdak - maar op een ongebruikelijke manier. Iemand vond het raar dat we liggen te melken over het feit dat de panelen misschien geen tien jaar mee gaan (terwijl fabrikanten ondertussen toch al wel een jaar of 25-30 durven beloven) en dat ze zichzelf tegen dan misschien nog niet hebben terugverdiend. Dat terwijl sommigen op die tien jaar al twee wagens hebben versleten voor een kostplaatje dat wel wat hoger kan liggen dan de zonnepanelen, en weinigen onder ons kunnen de wagen zichzelf laten terugverdienen. Nog minder onder ons zullen ooit zelfs maar met die gedachte hebben gespeeld, maar voor de zonnepanelen vinden we dat blijkbaar wel normaal dat die zichzelf moeten terugverdienen. Hetzelfde voor die dure tv schermen waarvan we er elke 5 jaar van dromen om hem te mogen vervangen door een recenter model; de meeste van onze gebruiksvoorwerpen kosten alleen maar geld maar de zonnepanelen moeten buiten categorie spelen ... denk daar maar eens even over na.
Ok, je hebt er ondertussen over nagedacht en ik voel hem afkomen : waarom zou je iets kopen waar je weinig aan hebt en waarbij je misschien toch netto geld verliest. Vele redenen zijn mogelijk : om Electrabel een figuurlijke kloot af te trekken want die verdienen er vooral aan dat we ze niet hebben en reken er maar op dat de prijzen alsmaar blijven stijgen, maar vooral om de natuur een handje te helpen (zelfs al wordt het een financiële nul-operatie dan heeft de natuur alleszins gewonnen).
Consuminderen van energie blijft natuurlijk nog steeds belangrijker dan alternatieve bronnen opzoeken, en de enige manier om echt minder uit te geven.

24.1.08

wat gij zaait zult gij oogsten (2Samuël 12:13b-25)

Een populaire quote in bijbelse termen, in meerdere vormen geplagieerd, maar daarom niet onwerkelijk : de eerste Kelsae uien en de vierseizoenen bloemkool-kiemen krommen de rug, zijn op weg naar het levensnoodzakelijke licht. Oogsten daar zijn we nog lang niet aan toe maar het seizoen is nu echt letterlijk en figuurlijk losgebarsten.

De maan staat de komende dagen nog goed om eventueel al wat peperzaden op gang te trekken - het bakje moet toch blijven warmen dan kan het maar beter vol blijven. De volgende optimale momenten situeren zich tussen 20-22 februari en 19-20 maart.

Ik lig ondertussen 'under investigation'. Na wat klachten over mijn abonnement op 'Kitchen Garden', een prima tijdschrift over moestuinieren, hebben de uitgeverij en de transporteur (DHL) de handen in elkaar geslagen om dit probleem op te lossen. Voorlopig ziet het er niet zo goed uit - de 'incognito' zending is al toegekomen maar de 'reguliere' (problematische) zending nog niet; het zal een beetje van het resultaat en de daarop afgestemde acties afhangen of ik opnieuw een abonnement neem op Kitchen Garden en/of Organic Garden.

Trop is teveel maar hoeveel is teveel ? De ene persoon lijkt was makkelijker met soft drugs te kunnen omgaan dan de andere die er meteen aan onderdoor gaat. Op teveel is teveel kan je testen of je niet af en toe beter een pintje laat staan, eens een beurt overslaat bij het cannabisen of toch nog eens warme melk met honing probeert in plaats van dat slaappilletje. "Droomthee" is trouwens ook een aanrader voor het slapengaan.

22.1.08

spring is in the air... why should I (Urbanus)


Wie het even niet meer ziet zitten neemt even zijn sloffen of de fiets en rept zich naar de kruidtuin in Leuven. Links achter op het grote grasplein staan duizenden krokussen (Crocus nogiet, zoals je ziet op deze wikipedia teveel soorten om te kiezen) te pronken. Met het zonnetje van vandaag was dat best mooi plaatje - ik had vandaag alleszins geen last van mijn winterblues.

Hyndrangea en rozen duwen blad dus die zijn er klaar voor, maar is het tijdstip daar al rijp voor ??

Heel wat appelbomen (laagstam en de lage geleide omheiningen) en wat kleinfruit (frambozen en druiven) kregen een flinke laag stalmest; maar dus niet heel de fruittuin (??).
En de op het oosten gerichte muur in de fruittuin (zon stond 's middags boven de composthoek dus dan zou de achtermuur op het oosten gericht moeten zijn)  had ongeveer 13 leibomen op 8m muur, een getal dat ik moet onthouden als ik mijn eigen oostmuur inricht, maar eerst moet de 'gevelreinigman' nog langskomen.

koele kikkers...


Zeg geen kikker tegen pad maar het zal de padden toch flink tegengevallen zijn vanmorgen. De padden zijn blijkbaar massaal uit winterslaap gekomen en aan hun trek begonnen. Normaal gezien doen ze dit eind februari, begin maart maar dit jaar hebben ze gedacht 'we gaan dat in januari eens doen'. Met dagtemperaturen van een graad of 12 was daar natuurlijk wel iets voor te zeggen (de natuur heeft altijd gelijk). Vanmorgen heeft het bij ons toch flink gevroren dus ik ben benieuwd wat onze pad gedaan heeft; ik kan me niet inbeelden dat zij zeggen 'we hebben ons precies vergist, we trekken terug ons bed in'.

Naast de klassieke huis en autoleningen is er een nieuwe trend aan de gang heb ik me laten influisteren door een bankdirecteur : leningen van ongeveer 25.000 euro voor zonnepanelen. De promotie van die zonnepanelen mist dus in elk geval zijn doel niet en de voortdurende berichtgeving dat gas en elektriciteit steeds maar duurder blijven worden zullen daar ook wel een hand in hebben. Toch is niet iedereen het er over eens of dat al wel echt rendabel is - zonder de subsidies in elk geval niet.
Waar iedereen het wel over eens is, is dat de manier waarop we omgaan met onze energie een veel grotere en onmiddelijke impact heeft op het verbruik. Al het slapende verbruik - de standby lampjes zijn wellicht het bekendste voorbeeld maar zo zijn er andere die misschien nog veel meer verbruiken. Ik merk zelf dat er nog wel eens onnodig wat licht blijft branden, een tv blijft spelen, de pc blijft draaien, ... het is mijn goede voornemen dit jaar om daar toch wat meer aandacht aan te besteden; met de kroost is het misschien het ideale moment om dat van jongsaf mee te geven : "licht uit als je (als laatste) de kamer verlaat" (als ik mij niet vergis werd me dat vroeger eigenlijk ook al wel ingepeperd thuis). Doe mee de knip...

Recycleren is één van die groene gedachten maar zelfs daar blijven grote problemen bestaan. Het heeft geen zin papier te recycleren als niemand gerecycleerd papier wil gebruiken maar het heeft nog minder zin gerecycleerd papier te kopen als er gelogen wordt over het gebruikte materiaal. Twee van de grotere japanse papierfabrikanten hebben toegegeven dat ze sjoemelden met het hoeveelheden (Nippon Paper 1% gerecycleerd materiaal in plaats van 40%, Oji Paper 5 à 10% in plaats van 50% voor papier en 30% in plaats van 70% voor enveloppes). Als die bedrijven het doen is het niet ondenkbaar, bijna waarschijnlijk, dat er nog zo nog zijn - de macht van het geld is 'iets vies'.

20.1.08

Als het vriest op St. Sebastiaan...

..(20 januari), dan is het op 2 februari met de vorst gedaan. Het kan dus nog verkeren zoals Bredero ook al zei.
Hoe dan ook, vandaag zijn de eerste zaadjes in de kweekkast gegaan. Het zaad was eindelijk toegekomen, de maan stond goed en de vingers kriebelden al een hele tijd. Voor wie graag zelf zijn groenten opkweekt staan er leuke avonden voor de boeg. De Kelsae zaden, een reuze-ui, hebben een groot deel van de kweekkast gekregen, en in mijn zaadarchief zaten er nog een aantal andere pakjes gesorteerd onder de maand januari die mee in de kast konden : prei (bulgaarse reus,...) en bloemkool (vier seizoenen) om er maar twee te noemen. Om de kast verder op te vullen slingerden er nog een aantal andere uirassen rond die eigenlijk net voor de winter gezaaid hadden mogen worden - we zullen wel zien wat er van komt, de kast moest toch verwarmd worden...
Voor wie geen verwarmde kweekkast heeft is het misschien een goed idee om wat meer over de Deno-zaaimethode na te lezen (samengevat : het voorkiemen van zaad op vochtige doek in plastic zak op een warme locatie bv. radiator of acter de koelkast). Ik heb het vorig jaar ook regelmatig uitgeprobeerd, en soms vraag ik me af waarom ik niet alles op die manier op gang trek (misschien had ik die methode beter leren kennen voor ik mijn verwarmde kweekkast had gekocht).

Voor iemand die graag verschillende soorten pepers en tomaten kweekt is het goed om wat 'weefgewassen' te hebben, zeker aan het begin van het seizoen, omdat je toch altijd toch wat de neiging hebt om te vroeg te willen beginnen zaaien. Voor de pepers is dit in principe nog niet zo erg omdat deze planten relatief lang klein blijven en dus wel wat langer binnen kunnen verblijven, tomaten groeien echter sneller en wat aanvankelijk begint als een kleine zaailing neemt voor je het weet ineens absurd veel plaats in; het komt er dus op aan om zo goed mogelijk te mikken en de planten niet langer dan nodig binnen te moeten huisvesten. Maar dat zijn dus zorgen voor later (maar niet zo heel veel later).

Dat de biobrandstof wel eens voor lelijke verrassingen zou kunnen zorgen wat betreft de voedselvoorziening dat hadden de meesten met mij wellicht al in de mot. Met het tweejaarlijkse autosalon (en de actiegroepen daarrond) werd echter duidelijk 'hoe lelijk'. Eén volle tank van een doorsnee sportwagen/SUV (waarom zou een actiegroep als 4x4info zich bekommeren om een instapwagentje) zou qua teeloppervlakte ongeveer gelijk staan met 250kg graan, wat dan weer goed zou zijn om één persoon een heel jaar lang te voeden. Neem nu nog dat de spreekwoordelijke vis wat groter wordt voorgesteld dan hij gevangen werd, dan is die verhouding tussen amper 1 tankbeurt (goed voor pakweg een halve maand woon/werk/winkel/hobby verkeer) tegenover een geruime tijd gevoed te kunnen worden toch wel een behoorlijke scheve verhouding en ik moet eerlijk bekennen dat (zelfs) ik schrok van deze voorstelling.
Bossen zullen de eerste zijn die moeten wijken voor de extra produktie. Op de biobranstof moeten we dus duidelijk niet wachten als oplossing voor ons branstofprobleem, integendeel ondanks die vaststelling zal men het toch (vergeefs) aanwenden als oplossing met als voornaamste gevolg dat ons voedsel veel duurder zal worden.
Tuinieren bleek een goed alternatief voor het dure fitnessabonnement, buurttuintjes nemen weer in populariteit (en schaarste) toe, bio-groenten zijn WEL gezonder (en eigen kweek doe je veel leuker biologisch),... wie heeft er nog argumenten nodig om in de tuin te 'werken' (naast het feit dat het veel leuker is dan pakweg voetbal op tv) ? Je eigen groenten kweken heeft echt wel iets, een aantal groenten kunnen perfect in de siertuin worden verwerkt en de potager moet niet veel onderdoen tegenover heel wat tuinen qua sierwaarde...

U zaait toch ook ??

18.1.08

of all people

"Wilt ge het licht eens uitdoen ?" riep een typisch opgeblazen security kereltje me van de andere kant van de gang nors na toen ik gisteren op mijn werk vertrok. Ik, die meestal tot ongeveer 17u toekom met het licht dat van buiten komt, ik zou nu ineens de verspiller zijn. Het is trouwens verlichting die vanzelf weer uitgaat op de gang, en ik neem tenminste niet, in tegenstelling tot het stoere bewakingsjochie, de lift om naar de volgende verdieping te gaan.

Voor wie graag pringles eet (en het zou helemaal mooi zijn nog af en toe een blikje sardienen opent) nog een leuk knutselprojectje. Het karton van de pringle-buis kan wel tegen een weerstootje dus het is nog zo geen gek idee...

17.1.08

Reduce, Recycle, Reuse, Rethink, Repair, Renew ...

vaatwasser
Vandaag weer een leuke vangst in het kringloopcentrum : een grote emailen emmer met deksel (het model dat ik niet zo lang geleden al eens kocht maar nu met deksel) die zal gebruikt worden voor het groenafval, een zinken emmer en een ijzeren gietertje om wat potplanten in te zetten en een stuk of 7 tuinmagazines...

Daarenboven ook 4 floeren broekjes voor het nieuwe knutselprojectje : een zit/speelpoef voor Rosemarie naar dit (Belgisch) designbureau AtelierBlink

Ik stond nogal in twijfel voor een andere doe-het-zelf transformatie die ik al zeer lang in gedachten had : het ombouwen van zo'n plastic picnic-vouwtafel (meestal blauw maar dit keer rood) tot een superdeluxe houten versie. Er stond er dus weer eentje maar ik heb toch geen tijd nu, en mijn twee Adirondack imitaties voor mijn rustpauzes met het glaasje rode wijn in de moestuin aan de rand van de boomgaard hebben hogere prioriteit. Gelukkig vind je daar voldoende bouwplannen van (de toekomst zoals ik hem het allerliefste heb : alles moet te downloaden zijn) dus nog wat afvalhout en we kunnen onze eerste pogingen (vooral van schoonpapa die nu echt schoonpapa wordt) gaan passen.

Net nog even een nieuwe versie van 'het schilderij' doorgestuurd naar de drukker. Voor het opspannen van de canvas, en om het schilderij ook zonder kader te kunnen hangen, werd de afbeelding wat opgeblazen; meer dan ik had voorzien waardoor hij te groot was voor de vaatwasser. Volgende keer beter ... hoop ik.

16.1.08

kijk eens om je heen...

De 'winter' is uiteraard de ideale periode om de verzameling groenblijvers eens aan de tand te voelen, en de kruidtuin is dan natuurlijk de handigste plek om dat te doen aangezien daar meestal naambordjes bij staan.
Zo stonden onder andere de Osmanthus burwoodii, Skimmia japonica, Mahonia, Ligustrum japonica/sinense, Lonicera nitida, Choisya ternata, Berberis, Bergenia, zonneroosjes Helianthemum (halfwintergroen maar nu dus groen), heide (Erica en Calluna), lavendelheide (Andromeda polifolia), Rhodedendrons, Pieris japonica, bamboe, Gaultheria, Photina fraseri, taxus en buxus, ilexen, Pachysandra, Leucothoe walteri, Camellias, Sarcococca hookeriana, hederas, Cotoneaster, Aucuba japonica en anderen... nog mooi in het blad.

Heel wat planten dragen reeds bloemen, veel meer dan je zou verwachten. De Cammelias dragen dikke knoppen, een aantal durven al wat kleur van de bloem prijsgeven (C. japonica 'Donkelaarii')  maar nog een aantal anderen (C. 'madame Lourmand', 'Adolphe Audusson', 'da Vinci') staan al flink open. De winterakoniet (Eranthis hyemalis), Chrysosplenium macrophyllum, Sarcococca confusa, Mahonia x media, viooltjes, Waldsteinia geoides (Waldsteinia is een bodembedekker waar je kan op lopen heb ik ergens gelezen), Viburnum bodnantense kaal met witroze bloemen, Helleborus foetidus en odorus, Chaenomeles speciosa, Mahonia aquifolium, Jasminum nudiflorum (die onderweg tegen de gevel van een huis nog meer in bloei stond). De Hamamelis staat in alle kleuren te pronken. De Kerria japonica stond er in Leuven nog kaal bij. De narcissen staan toch al een 10-tal centimeter (gesloten) boven de grond.

Een kleine anecdote over de Camellias, en in het bijzonder de C. Japonica 'Donkelaarii'. De Universiteit heeft in het begin van de 18e eeuw (1738) de eerste Hortus Botanicus opgericht. De studenten geneeskunde maakten hier gretig gebruik van. De eerste tuin lag aan de overzijde van de huidige, maar met de toename van de studenten bleek die reeds vlug te klein en in 1819 werd op het terrein van een gesloopt Kapucijnenklooster de nieuwe botanische tuin aangelegd. Architect Chalrles vander Straeten (1771-1834) en hoofdtuinman Andreas Donkelaar (1783-1858) ontwierpen de botanicaschool volgens het plansysteem van Linnaeus. Volgens de overlevering heeft Andreas Donkelaar er voor gezorgd dat Leuven de vijf eerste Camellias van de westerse landen in bezit kreeg. In 1829 kwamen deze toe van de P.F. von Siebolds Japanse plantenexpeditie. De Camellias waren eigenlijk bedoeld voor de Universiteit van Leiden, maar Donkelaar vergat … die door te sturen. Die Camelia kreeg vanaf toen de naam Camellia japonica ‘Donkelaarii’. De plant was jaren verdwenen maar werd recent in Frankrijk bij een kweker teruggevonden en is nog steeds een doorn in het oog van de Nederlanders.

Onderweg waren eksters aan het stoeien, waarbij nog twee andere eksters blijkbaar oog en zinnen hadden gezet op die ene cloaca. Maar eksters paren normaal in de lente, zijn ook zij in de war ?

daar is de lente, daar is de zon...

Het zal de meeste wellicht opgevallen zijn dat het wel zacht is voor de tijd van het jaar. Vorige week twijfelde ik enorm om te schrijven dat ik op de Forsythia al enkele bloemetjes zag piepen (één van de eerste schreeuwerig gele bloemen in het nieuwe jaar). Ook de plantentuin van Meise merkt aan een aantal vroege planten (ranonkelstruikjes - Kerria japonica, winterzoet - Chimonanthus praecox, toverhazelaar - Hamamelis mollis/japonica,...) dat het seizoen een paar weken voor zit op haar schema. Een enkeling maakte gewag dat zelfs de paasblommen al kwamen piepen maar dat werd als nogal onwaarschijnlijk afgedaan.

banana splitBananenschillen zijn als attribuut zeer bekend geworden bij 'den dikke en den dunne' maar ook zeer geliefd door rozenplanten doordat ze een goede bron zijn van kalium. Je kan ze mee in het plantgat stoppen wanneer je de rozen aanplant, je kan de schillen onderwerken in de buurt van de plant maar je kan ze ook gewoon rond de plant strooien - s'anderendaags zie je ze amper nog liggen doordat ze zwart kleuren. Als je ze versnippert dan lijkt het niet alsof er een aapje in je tuin zit en als je alles nog eens afedekt met een laagje compost en/of mulch dan is er helemaal niets meer te zien, alleen nog maar mooie rozen in de zomer.
Kalium is ook in het menselijke lichaam betrokken in een aantal belangrijke processen zoals waterhuishouding, celtransport en zenuwen. In de planten is het noodzakelijk voor de fotosynthese en het transport van water en voedingsstoffen - niet zo gek veel verschil dus. Het is belangrijk voor de vorming van bloemen en vruchten en bevordert het weerstandsvermogen van planten. Er zit al tamelijk veel kalium in de grond (behalve in zanderige grond) maar voor bijna 95% in een 'gebonden' vorm (als onderdeel van klei) waardoor het niet rechtstreeks beschikbaar is voor de planten. De beschikbare kalium vind je aan de oppervlakte van de kleipartikels (colloïd, grieks voor lijm) en kan enkel worden opgenomen door de plant als de grond niet te droog en te koud is. Rozen en tomaten houden dus van kalium, en daarom ook van jouw bananenschillen. Het enige andere alternatief voor de schillen is natuurlijk composteren.

Zoals ik al dacht is het 'onderzoek' van de Rijksuniversiteit een literatuurstudie gebleken, waarbij een aantal onderzoeken niet zijn opgenomen waaronder een recent grootschalig europees onderzoek onder leiding van de universiteit van Newcastle dat wel duidelijk betere kwaliteiten zag in biogroenten en als dusdanig ook al in de medische literatuur verscheen. Daarnaast vergeet de Rijksuniversiteit haar eigen conclusie, dat er 7 keer minder pesticiden te vinden zijn op biogroenten (hmm 7 keer impliceert ook meteen dat bio niet geheel vrij is van), te vermelden. BioForum en Velt betreuren het onderzoek en de communicatie errond. Eigen bio teelt is uiteraard nog beter - tenzij er wat gemakkelijk naar de blauwe korreltjes wordt gegrepen natuurlijk.
Bij de post ligt er blijkbaar een pakje te wachten en ik vermoed dat dit mijn Kelsae zaden zijn - zo kan ik er eindelijk aan beginnen, de maan staat gelukkig goed de volgende dagen.

Afgelopen weekend was 'de zatte kwis' weer een succes, ondersteund door ukulele en met als orgelpunt (en moeilijkste vraag) mijn gezongen huwelijksaanzoek op de tonen van When I'm 64 (the beatles). Ze zei gelukkig ja.
Voor wie graag eens een kwisje speelt zijn er een aantal 'voor het goede doel'. Met One square foot dot org kan je voor elke vier goed beantwoordde trivia een vierkante voet regenwoud beschermen. Bij freerice dot com staat elke juiste verklaring (engelse woorden) garant voor 20 rijstkorrels via de Verenigde Naties. Ik zou zeggen, doe je best.

14.1.08

zever in pakskes

"Biologische groenten zijn niet noodzakelijk gezonder". Het eerste wat een mens te horen krijgt wanneer hij afdaalt van een verlaten Waalse bergtop waar hij er van genoot, al was het maar voor een paar dagen, volledig losgekoppeld te zijn van 'de buitenwereld' (wel weinig 'leven' in die streek rond Bouillon - zowel mens als dier leek er in winterslaap). De regering heeft weer eens een onderzoekje bevolen, de Rijksuniversiteit heeft weer eens haar best gedaan. Gewoon weer 'een onderzoekje' om bij die stapels onderzoekjes te leggen - voor, onbeslist, tegen - altijd voor elk wat wils. Misschien moeten ze, als ze dan toch zoveel ballen aan hun lijf hebben, naast die 'niet noodzakelijk gezonder' maar eens oplijsten wat we (de niet-wetenschappelijke consument) allemaal op de niet-biologische groenten mogen verwachten. Wat kan mij de milligrammen vitamine C schelen die soms verschillen, in een gevarieerd dieet hebben wij rijke westerlingen van alles meer dan genoeg. Wat me wel kan schelen is dat ik bij de biologische teelt meestal geen vragen zou moeten stellen bij de 'veiligheid'; geen residu's van pesticiden dus ook geen veilige marges, geen chemische meststoffen die uitspoelen in ons drinkwater,...
Bio op grote schaal is ook niet eenvoudig, sommige zeggen zelfs onhaalbaar en daar hebben ze misschien niet helemaal ongelijk; maar stellingen zoals 'niet noodzakelijk gezonder' of 'geen verschil, enkel in de portemonnee' (Volt, kutpraatprogramma trouwens) zijn niet echt wat je noemt een positieve wind vanvoor voor de bio. "Gewasbeschermingsmiddelen zijn daarom een noodzaak", misschien wel, maar dat op zich is ook een commercie. Er zijn variëteiten gekend die resistent(er) zijn aan bepaalde ziektes (bv tomaten/aardappelziekte voor tomaten, witziekte voor druiven,...) en toch vind je die amper in de reguliere handel - misschien omdat die handel twee rekken verder ook een hele preventieve en curatieve apotheek heeft staan die ze ook moet slijten. U leest dus goed dat ik die winkels ervan beschuldig dat ze het organisch tuinieren alvast niet stimuleren, ik zeg nog 'net niet' dat ze de ziektes zelf zouden durven uitzetten...
Ik begrijp dat er wel wat weerstand bestaat tegen de duurdere biogroenten en dat ze er soms 'verlebberd' bijliggen waardoor ze prijs/kwaliteit nog duurder lijken. Maar zaai eens een radijs, oogst er eentje en probeer ermee aan de keuken te geraken zonder dat hij 'verlebberd', dat gaat misschien nog net lukken maar tegen de avond zal hij er toch al heel anders uitzien (en als je het loof er niet had afgehaald om het vochtverlies wat te remmen dan zal hij eerder bij het afval geraken dan in het mondje). In de supermarkt lukt het blijkbaar wel op de radijs dagenlang strak in het keurlijfje te houden...
Als je niet wil dat de biogroenten er 'verlebberd' uitzien dan is het misschien eens een idee om er wat meer van te kopen zodat het daar niet moet blijven liggen.
En misschien zijn de biogroenten wel te duur omdat de andere groenten te goedkoop zijn; sommige kosten betaalt de natuur...

Na veel testen (en piekeren) de ideale manier gevonden om de eieren te dateren : gewoon schoolbordkrijt, eenvoudig wit kalk dat mooi afsteekt tegen de donkerbruine eierschalen. Makkelijk aan te brengen en weer te verwijderen en ongevaarlijk.
Vandaag ook een interne herstructurering van de kippenren uitgevoerd ; door vier dagen op reis te gaan zonder catering voor de kippen heeft het gras precies extra hard te lijden gehad. Het deel dat werd afgesloten kan nu wat bekomen (het andere deel zal nu nog harder afzien dat besef ik maar al te goed maar dat kan ik later aanpakken maar dan hebben ze dan tenminste weer een strookje gras).

8.1.08

and the winner is...

Voor 2008 heb ik me voorgenomen om in het kader van de lessen plantenkennis zeer goed rond te kijken naar alles wat bloeit en meer bepaald wanneer. Vandaag de eerste sneeuwklokjes gezien (Galanthus nivalis) en de witte helleborus thuis zit nog/al wat in twijfel. De sneeuwklokjes (niet te verwarren met meiklokjes, Convallaria majalis) hebben alleszins niet op de sneeuw gewacht om hun tere witte bloempjes te tonen - ze zijn trouwens niet echt wit maar kleurloos, goed te zien als je de blaadjes platduwt; geloof deze waarneming en laat ze gewoon zijn.

Ondertussen is al het zaad gesorteerd per maand en wacht ik nog steeds op het zaad van de Kelsae ajuinen die de aftrap mogen geven in de kweekkast. De pepers zullen dus moeten wachten tot er weer plaats is, maar er is uiteraard nog meer dan genoeg tijd. Ik had nochtans graag wat vroeger begonnen met mijn pepers dit jaar. Ze hebben een zo lang mogelijk seizoen nodig en blijven aanvankelijk relatief klein; ze nemen in half volwassen toestand dus niet de halve wasplaats in beslag. Als ze maar op tijd weer de kweekkast uit zijn voor het de beurt is aan de tomaten want die staan met z'n vijftigen te wachten op een leuk plaatsje.

Eén van de volgende vrije avonden (eerst de geboortekaartjes en toestanden afwerken) dus maar eens beginnen met het rollen van mijn plantpotjes uit krantenpapier - eens je die potjes hebt gebruikt doe je het niet meer anders. Voor de kleine maat heb ik een inox buisje van ongeveer 3 cm diameter (voet van een terraslicht op zonneënergie dat Lorre, de hond, stuk gelopen had), voor de grotere maten heb ik een houten stamper gemaakt (laten maken). Ze zijn op een wip in mekaar gedraaid, kosten geen cent, zijn perfect op maat, recycleerbaar/composteerbaar/plantbaar, je kan een potje makkelijk tussen de rest uitvissen, de wortels moeten niet stoppen aan de grenzen van de pot, ze nemen water op van onderuit,... het enige nadeel misschien is dat het papier minder geschikt is om namen op te noteren want die willen met het wateren wel eens vervagen en dan kan je een spelletje namen-noemen spelen (met baby zaailingen niet altijd even makkelijk, 50 tomaten willen er dan wel eens ongeveer hetzelfde uitzien).i

6.1.08

breek de dag, tik een eitje...


Een hoogdag op de 'compostfarm', minstens één van de kippen is zeker een hen en heeft vandaag haar eerste ei gelegd. Wie van de drie,tik, tok of bella, is nog niet zeker. Het was een verrukkelijk ei met een zeer donkere dooier, donkere schaal met veel bruine vlekjes, en in theorie met extra omega-3 (goed voor het geheugen!) want dat krijgen ze toch extra met het voer binnen.
Het leek wel zomer vandaag, en dan kriebelen de vingers om vanalles in de tuin te doen - al is het soms niet veel - toch weer allemaal prulletjes die niet meer moeten gebeuren als het seizoen op kruissnelheid komt. Het omzetten van compostbak 1 naar 2 bv. Ik was blijkbaar weer een aantal keer lui geweest vorig jaar, er zaten weer heel wat plukken lang maaisel (50 cm+) en die maken het omzetten behoorlijk lastig. Doelstelling voor dit jaar : nooit nog de niets-langer-dan-10cm-regel breken bij het composteren.

4.1.08

memo to myself

Aangezien de mayonnaise nog altijd niet op punt staat even enkele aantekeningen om 'later' uit te proberen : (vochtig) kippemeel zouden slakken nog liever lusten dan jonge blaadjes - een strategisch geplaatste voorraad maakt de klopjacht op de slakken dus wat eenvoudiger; stukjes rabarber om de koolplanten steken als alternatief op de koolkragen (die ik vorig jaar, zonder problemen, niet heb gebruikt); algenkalk of gesteentemeel verstuiven op de plantuien tegen de vlieg; doorgesneden aardappelen op de kop op of iets in de grond om de ritnaalden te vangen (de snoodaards die gaatjes boren in de aardappelen) : vangen is wegbrengen (of pureren voor de kippen).

c'est parti... rien ne va plus

Het is weer vertrokken het nieuwe jaar, aan het oude kunnen we niets meer veranderen. Toch is het goed om in de aanloop van het nieuwe jaar nog eens terug te blikken, en te leren uit wat was. Meer hoeft die jaarwisseling voor mij niet te betekenen, ik ben ondertussen oud en uitgefeest genoeg om dat gedoe naar waarde te schatten : banaal.

2007 was vroeg warm, lang nat en een slecht jaar voor de patatten (en alle nachtschadigen, solanaceae, dus ook de tomaten). De binnentomaten hadden er bij de meesten geen last van als de hygiëne werd gerespecteerd maar het was gevaarlijk. Ik had een perfect tomatenjaar.

Wat hebben we geleerd in 2007 : de pepers mogen gerust wat vroeger opgekweekt worden want ze blijven relatief lang klein (zijn dus lang hanteerbaar binnen en hebben sowieso een lang seizoen nodig om goed vrucht te dragen die volledig kan afrijpen), compost(thee) zou kunnen helpen tegen de aardappelziekte (goede schimmels en bacteriën gaan de strijd aan tegen slechte schimmels). Absolute topper van 2007 is wel het mulchen (en dan bedoel ik eens niet het mulchmaaien).

Iedere tuin heeft er baat bij om de natuur zo goed mogelijk te imiteren. Dat betekent dus het toepassen van een boomlaag, een struiklaag, een kruidlaag en een strooisellaag. Hierdoor vorm je een micro-biotoopje waarin alles zichzelf in stand kan houden, en waarin grote plagen van één soort belager minder kans krijgen. Vogels lusten voor zichzelf (en de kuikens) wel wat slakken maar als ze geen plaats krijgen om te landen (boom) of om te neste(le)n (boom, struik) dan is de kans kleiner dat ze de tuin uitgebreid verkennen. Slaapplaatsen voor piempampoentjes en oorwormen is slecht nieuws voor de bladluizen. Dus laat de tuin gerust wat slordiger en probeer zeker een mulchlaag toe te passen in sier-, fruit- en moestuin.
Mulchen heeft ook niks dan voordelen : de grond blijft vochtiger, de regendruppels doen de grond niet dichtslaan, de grond wordt 'vanzelf' losser, organisch materiaal wordt in de grond gewerkt,...
Bij onkruidbestrijding denken de meesten spontaan aan spuiten en 'antiworteldoeken' (met of zonder boomschors), maar (bruin, liefst onbedrukt, zonder plastiekfolie) karton ter plaatse gehouden door ander zwerfmateriaal (meestal grasmaaisel, bladeren,...) is veel beter (en goedkoper).

Ondertussen is 2008 alweer goed op weg. De druivelaar is gesnoeid (en meteen de eerste blunder van het jaar een feit, gelukkig doet snoeien groeien en komt het allemaal wel weer goed voor die ene tak), de serre is gekuist, het d(r)uivenkot heeft een winterschoonmaak gekregen, de verwarmde kweekkast staat glimmend te wachten op het eerste zaad (ik wacht ook nog steeds op mijn kelsae ajuinen en ben nog een levering zaden 'kwijt'), de grotere potten hebben ook een sopje gezien ... kortom al die dingetjes waarvoor straks geen tijd meer is...
2008, het jaar van de nieuwe spruit.