Er gaat niets boven eigen patatjes, ook al kan je ze soms voor geen geld kopen in de winkel. Iedereen die ooit aardappelen heeft gezet zal het beamen : de smaak is gewoon onvergelijkbaar. Het is dus niet voor niets dat iedereen ze zelf blijft telen. Echt moeilijk kan je het ook niet noemen. Zelfs het scenario van de allerluiste boer (graaf een putteke, gooi er een aardappel in, sluit het putteke) zal werken; ik heb er zelfs al horen zeggen dat ze hun aardappelen gewoon onder kartonmulch leggen - op de grond dus. Waarschijnlijk zullen de minder luie technieken nog betere resultaten opleveren.
- Aardappelen telen
- de voorbereiding : koop je poters op tijd, speciale rassen zijn immers snel uitverkocht (zo greep ik dit jaar net naast de ratten). Schat een beetje op voorhand de aantallen in, al is dat niet altijd even gemakkelijk voor poters die per kilo worden verkocht (met patatjes in zeer uiteenlopende formaten). "Tien van elk" pakt niet altijd, en sommige winkels weigeren gewoon kleine porties op de bascule (min. 1kg). Als je nog meer tegenslag hebt verkopen ze enkel voorverpakte poters in zakken van 2,5 of 5 kilo en het is toch zo plezant om te experimenteren met kleuren, smaken, vormen, oogsttijden,....
Je kan ze begin januari al kopen in vele tuincentra (waar ze dan in halfvolle bakken liggen om een beetje de indruk te wekken dat het alweer bijna de laatste zijn) maar tenzij je een broeibak opzet kan je daar in onze streek op dat moment weinig mee aanvangen denk ik. Te dikke poters sneed de va in twee en sopte de snijvlakken dan in de assen van de kachel (maak ze toch maar niet te klein 'cheap charlie' want die aardappel is toch de voorraad die de plant niet zomaar gehamsterd heeft).
Om de aantallen te kennen moet je natuurlijk ook een beetje een idee hebben van de plantafstanden. Als je niet teveel wil blokken is 60x40 een goed gemiddelde voor alle aardappelen; dat zijn dus ongeveer vier planten/m². Vroege aardappelen mogen een beetje korter bij elkaar (60x35) - de kleine 'nief patatekes' zijn toch de lekkerste in de pan. Onlangs las ik ergens dat dichter planten beter zou zijn (70x30/35), dan zijn het bijna 5 planten/m². Misschien toch maar niet overdrijven met die dichte bezetting. - laat je aardappelen 'schieten' (chitting over het kanaal, verdacht gelijkend op cheating) : leg ze daarom licht en koel, in een bakje van ... op een bedje van ...
Alle bakjes zijn goed, als ze maar licht aan de pootaardappelen laten (type eierkarton is perfect). Help de natuur een handje : zoek de kant met de meeste ogen en leg die naar het licht.
Soms lees je dat je de aardappelen best op wat compost/turf/potgrond legt. Ik heb nu eens een deel van de poters op een mengeling van potgrond en compost gelegd, we zullen zien of het iets uitmaakt (ze bleven in elk geval wel beter liggen). - na een paar weken moeten er dan korte dikke scheutjes op staan waarvan ik (op aanraden van mijn tuinguru Monty Don en ons va zaliger) de drie, vier beste laat staan, de rest 'streel' ik weg als ik de aardappelen in de grond leg. Uit een onderzoekje van Gardeners World bleken vooral de vroege aardappelen te profiteren van dat voorkiemen. Ik weet niet of de professionals hun aardappelen laten kiemen, noch minder of het wel compatibel is met het machinaal planten. Geen paniek dus als je de aardappelen niet laat voorkiemen.
- wanneer de aardappelen het beste de grond in gaan hangt een beetje van je lokatie af, vroeger had ik onze va om me te zeggen wanneer het moest (hoewel dat wel eens wilde verschillen met het gedacht van de moe), nu laat ik me leiden door de kalender van Velt (en die zegt : vanaf 16 maart voor vroege gronden, vanaf 6 april voor de rest). Als je de moeite hebt gedaan om ze te laten voorkiemen dan kan je beter ook de moeite doen om ze niet zomaar in het gat te gooien. Netjes met de kiempjes omhoog zodat die kiemen niet eerst de Tour de Patat moeten rijden voor ze aan de rechte lijn kunnen beginnen, en een beetje op het gemak zodat je de kiemen die je zo zorgvuldig gespaard hebt het niet begeven (weer een voordeel van niet kiemen).
- vroeger gebruikte ik de aardappelstamper van de moe (bollenplanter in 't groot) maar tegenwoordig graaf ik een geultje met de smalste spade, da gaat eigenlijk vlotter en ik kan wat ruimer compost meegeven dan in dat 'bloempotje'.
- aanaarden doe ik soms, dat hangt er een beetje van af van de goesting en de vrije tijd van het moment. Het zou een beetje helpen tegen de vries, tegen het onkruid, tegen de giftige groene rugjes, tegen de ziekte,... maar dat valt eigenlijk allemaal best mee. We zullen maar denken dat alle beetjes helpen maar kap er uw rug niet op kapot.
En dan is het wachten en rooien, voor de aanaarders nog een paar keer aanaarden, voor de spuiters nog een paar keer spuiten. Voor het rooien zou je het loof kunnen platslaan maar meestal blijven mijn aardappelen zo lang in de grond dat ik zonder loof (op den tast maar vooral goed geluk) op zoek moet gaan naar de pataten. Elk jaar zweer ik dat ik ze nooit meer zo lang laat zitten, maar ieder jaar heb ik het toch weer aan mijne rekker. Ik word ook elk jaar beter in het rooien, vroeger overtrof ik iedereen in het "treffen" van de aardappelen (soms een patat voor elke tand van de riek) en daar was vooral de moe minder gelukkig mee.
Tussendoor moet je zeker regelmatig zien of er geen coloradokevers te zien zijn. Dat valt meestal ook wel mee, behalve op die paar planten van verdwaalde aardappelen van vorig jaar - wat meteen het voordeel van de wisselteelt illustreert; moest ik de aardappelen altijd op hetzelfde stuk telen dan was het kermis voor die mannen, en dan nog Sinksenfoor in plaats van Gelrode kermis. Nu valt de eerste aanval op planten die ik toch ga opofferen. Daar bestaan uiteraard ook weer hamertjes en beiteltjes tegen maar met de hand laten die zich ook wel vangen (ze laten zich ook gemakkelijk vallen).
Dit jaar heb ik ietske meer gelet op de resistentie dan anders (de documentatie verschilt soms wel) - met wat minder vrouwenaampjes dan andere jaren als gevolg (alhoewel) : lady christl, charlotte, desirée, rode eerstelingen, bionica, pink fir apple, en als ecoflora ze nog opzij kan zetten nog wat sapro mira. Toch nog drie vrouwtjes, daar kan ik mee leven. Bintje is voor het eerst dus uit de boot gevallen want die is zeer snel ziek (toch lagen er grote bestellingen bintje klaar om afgehaald te worden dus men houdt wel aan de klassiekers).
Spuiten doe ik eigenlijk nooit. Als ik al eens een paar knolletjes verlies dan zal dat de zaak niet maken, ik moet er mijn boterham niet mee verdienen. Zeg nooit nooit, maar zeker nooit 'noewet nie'.
Dit jaar wil ik ook op zoek gaan naar de allerbeste manier om de oogst zo lang mogelijk te bewaren zonder scheuten ... 'zonder poeier'. Afdekken alleen is niet voldoende, misschien moet ik ze inkuilen in een bak met zand, een oude (vries)kast, ... Maar ik las ook dat een paar appelen in de bak de scheutvorming zouden tegengaan. To be investigated.
Er gaat niets boven eigen tomatjes, ook al kan je ze soms voor geen geld kopen in de winkel. Maar de smaak is gewoon onvergelijkbaar. Tomaten telen is wel al wat moeilijker voor de beginnende moestuinder zeker als je begint vanaf zaad (maar dat blijft wel de leukste manier om te moestuinieren). Het begint me ondertussen aardig te lukken denk ik, het moeilijkste is misschien nog het kiezen van de rassen. Tegen maandag zou ik er toch een stuk of 50 gekozen moeten hebben, een luxeprobleem dat geef ik graag toe maar (ver)oordeel niet voor je geproefd hebt ;-)
7 comments:
Bintjes hebben wij nog nooit geteeld, vooral omdat we vooral van vastkokende soorten houden.
Dit jaar inderdaad vooral vrouwkes geloof ik, Lady Christl, Nicola (maar dat is in Italië ook een mansnaam dacht ik), Désirée, en Berbers.
Allemaal vroeg tot halfvroege/halflate rassen, en dit keer eens op tijd geoogst.
Hoewel ik een dag of tien geleden dacht, dat we nu echt de laatste wel gehad hadden, is manlief er deze week toch in geslaagd om met de overblijvers (kleintjes dus) een maaltje in mekaar te boksen. En hoewel die gewoon in een kist op het onderste kelderschap lagen (niks afgedekt dus, en natuurlijk geen poeier) hadden we zelfs op het allerlaatst weinig of geen scheuten. Wellicht heeft de koude winter (en dus de kouder-dan-gewoonlijke kelder) daar wel aan meegeholpen.
Oh gelukkig, ik dacht dat ik de enige was die bij het rooien van de piepers ze allemaal doormidden kliefde of aan de vork prikte. ;-)
Ratten zijn verrukkulluk en ik heb elk jaar de Red Duke of York, een vroege rode aardappel met paars loof. En lekker dat die patatten zijn. ;-)
hartelijk bedankt Yolande dat je de pijn van het gemis van de ratten wil verzachten ;-) (een aardappelsoort trouwebs voor wie het voorhoofd plots begint te kreukelen)
Ik denk dat de comfortabele warmte in de wasplaats dit jaar het schieten ook wel heeft 'geholpen' idd. Normaal liggen ze in de berging aka 'het winkelke'.
Ik heb wel leuke aardappelkratten gezien (type bovenaan aanvullen, onderaan uitnemen), misschien ga ik die naknutselen voor in het druivenkot met nog een extra-verduisterend jasje rond.
Duke of York vond ik ook wel een leuke maar die heb ik in mijn streek niet gezien (en ik ben toch wel bij een stuk of 5 gaan zien) - dit weekend trouwens nog Violettekes bijgekocht, en ecoflora heeft de sapro miras gereserveerd dus je mag ons aantikken voor de blog-meeting Anne ;-)
o waauw, coloradokevers. Daar zou ik nogal schoon foto's van kunnen maken! :-)
oei, mijn berberkes zijn echt maar kleine bollekes hoor, zowat ter grote van een paardenkastanje. Hopelijk hebben die nog 'poer' genoeg om mooi uit te schieten.
test test (ik geraak hier precies niet binnen met mijn commentaar) - wat ik wou zeggen: ik hoop dat mijn berberkes groot genoeg zijn om tot flinke pattatteplanten uit te groeien. Want veel groter dan een paardekastanje zijn ze niet... als daar maar genoeg 'poer' in zit!
excuus zonder truus Bart, ik had een par dagen geleden nog eens wat gerommeld in de comment moderation van blogspot in de hoop dat ik daar ergens een verdoken optie kon vinden om commentaren te editeren (mission impossible zo blijkt) ... met als enige en hoogst ongewenste gevolg dat ik de commentaren even uit het oog verloren was.
De coloradokevers zijn inderdaad niet van de lelijkste (de larven niet veel lelijker dan die van de lieveheersbeestjes, de kevers zelf gouden bonen die wel uit Zuid-Amerika moeten komen). Maar ik hoop toch dat je niet teveel kansen krijgt om ze te trekken want 'de buggers' zijn veelvraten op de pataten.
De kleintjes doen het net zo goed als de grotere denk ik. "Veel loof weinig pataten" fluisterde iemand me ooit toe, dus teveel 'poer' is misschien niet nodig ;-)
Post a Comment