24.10.08

appelen voor citroenen : zuur, zuurder, zuurst ...

Ongeveer gelijktijdig met de zoveelste berichtgeving hoe slecht het toch gesteld is met ons fruit (ongezonder dan we zouden willen met alle pesticiden erop) zag ik een verontrustende reportage over citrusvruchten in één van de weinige uitzendingen die in mijn vaste programmatie zitten, de Keuringsdienst van Waarde.

Citroenen worden opgeblonken voor het oog van de argeloze consument, onder andere met een soort boenwas die ook in de meubelindustrie wordt gebruikt, shellak voor de kenners, shitlak voor de rest. Een lak die gemaakt wordt van de uitwerpselen van insecten met wat bloed, een handvol fabrieken door moet tot het uiteindelijk, 'netjes' op onze citrusvruchten wordt gewreven. Wassen blijkt het spul er niet af te krijgen (de pesticiden ook niet trouwens) dus denk daar toch nog maar eens over na voor je de zeste gebruikt in je bereidingen, of wanneer je nog eens een zelfgemaakte limoncello aangeboden krijgt.
Mijn grootste probleem is dit keer niet dat ik dit als consument weer niet wist, wel dat ik niet begrijp waar dat voor nodig is. Ik moet mijn haar niet kunnen kammen in een citroen, als ik mijn haar ûberhaupt zou kammen dan vind ik daar wel ergens een spiegel voor.
Er mensen die dit willen nuanceren door te stellen dat shellak een onschuldig natuurprodukt is, maar ik wil zelfs geen onschuldige natuurprodukten (urine ?, zeep ?, zout ?, ...) rond mijn natuurprodukt, tenzij dat een meerwaarde met zich meebrengt.

Ik heb vroeger wel wat "boer en tuinders" op de behandeltafel gehad, en ook zonder het nekje in een wat verfrommelde houdgreep bekenden zij maar al te graag dat ze voor gebruik een apart lapje grond hadden gereserveerd en dus bijzonder weinig consumeerden van wat ze naar de veiling brachten. Het kon in de geschiedenis nogal wat invloed hebben op je verdere leven als je als kok niet at van je eigen eten.

De druivenconfituur die ik onlangs heb gemaakt smaakt naar nog. Ik heb het gewone recept gevolgd dat je voor alle confituurs kan gebruiken, niet het fancy recept met noten dat je meestal op de receptenpagina's vindt, dan moet de notelaar een beetje op snelheid komen. Maar nu weet ik tenminste weer wat doen met al de druiven die blijven hangen. Dat neemt niet weg dat ik volgend jaar nog meer trossen ga opofferen (maar dat zeg ik elk jaar).

15.10.08

moet er nog kalk zijn ...

Kalk gehaald, niet om de tuinschetsen op over te brengen (want die liggen al een tijdje in voorlopig-definitieve digitale verf, de toekomst zal uitwijzen of dat een slimme zet was), maar zeewierkalk voor de tuin.

Het wordt dus weer tijd om aan de najaarsbekalking te denken. Bekalken in het najaar zou beter zijn dan in het voorjaar omdat de kalk dan langer de tijd heeft om zich homogeen over de bodem te verdelen zodat het optimaal aanwezig is wanneer de planten het terug nodig hebben. Van de andere kant hoef je dan in het voorjaar niet meer mee te doen aan die eindeloze discussies of uw voorjaarsbemesting nu wel of niet uw voorjaarsbekalking teniet doet wanneer die twee te snel op elkaar volgen.
"Waarom zou ik kalken, moeder natuur kalkt toch ook niet?" hoor ik je denken. De bodem heeft altijd de neiging om te verzuren : planten trekken stoffen uit de bodem, zure regen (al dat zuur zweet van al die zure mensen), chemische bemesting voor wie nog altijd niet beter weet, ... Moeder natuur heeft echter haar eigen 'verdedingingsmechanismen' tegen die verzuring : haar gelaagdheid en de cyclus waaraan al die lagen meewerken. Niet alle zure regen valt rechtstreeks op de bodem (een deel komt er zelfs nooit terecht), bomenlaag, struiklaag, kruidlaag en strooisellaag geven af en toe wat materiaal terug aan de bodem (in koor : "compost is goed voor alles"). Op een klassiek onderhouden gazon helpen we de natuur op geen enkele manier : alle zure regen bereikt de bodem, naast gras is er weinig te vinden en grassnippers en een verdwaald blad worden zo snel mogelijk afgevoerd. Zandbodems moet je zeker in de gaten houden want die verzuren van nature meer.
De meeste planten voelen zich in hun nopjes op hun topjes op een licht zure tot neutrale grond (afhankelijk van de grondsoort). In de grafiek zie je dat sommige stoffen moeilijker worden opgenomen door de plant als de grond te zuur of te basisch wordt. Voor je dus extra (specifiek) bemest (zal maar magnesium strooien want alleen de nerven zien nog groen, zal maar calcium strooien want ik heb neusrot op de tomaten) moet je je misschien eens afvragen of de zuurtegraad van de bodem wel ok is, en of de (al aanwezige) voedingsstoffen wel vlot opgenomen kunnen worden.
Kalk maakt de grond ook kruimeliger en activeert het bodemleven. Maar pas op : "trop is teveel".

Ook nog wat knoflook en witte plantui meegebracht; want die hadden eigenlijk al lang de grond in gemogen, het kwam er (weer) niet van. Niet te lang meer treuzelen, al was het maar omdat de gewone ui bij Aveve al (weer) lag te rotten (zou dat zo moeilijk zijn om die 'vers' te houden?). Moet nog op zoek naar bloembollen voor onder de leiperen; want het duurt niet meer lang voor ook die naar hun definitieve plaats mogen (eindelijk).

Ondertussen wacht ik nog altijd op de eerste duidelijke molshoop in mijn tuin voorlopig zie ik ze net naast de afscheiding boven komen, wat ik misschien nog erger vind want het is duidelijk mijn prachtige zwarte grond die ze daar opduwen.

Er ligt een mooie hoop compost op me te wachten. De compostboer in Herent had eigenlijk geen compost meer (einde sezoen) maar kon me toch nog plezieren met een ladinkje jonge compost, voldoende rijp om er grond mee af te dekken.

13.10.08

patience and wisdom conquer all things ...

Een bezorgde lezer is diep getroffen door mijn vorige bericht ("... ultieme wapen tegen de lelijke molshopen..."). De tijd zal echter raad brengen Bart, en je zal zien het zal wel meevallen voor de mollen (er werden en worden geen dieren misbruikt tijdens de ontwikkeling) en kinderen zijn er zot van.

Het is wel zo dat ik regelmatig te horen krijg : hoe krijg ik die mollen uit de tuin. En mijn eerste bedenking is dan ook meestal : wil je die mollen wel uit je tuin. Als je moeder natuur beschouwt als een perfect 'systeem' waarin alles en iedereen wel een beetje een functie heeft of in elk geval de wankele balans mee in evenwicht houdt, dan zal de mol daar wel zitten met een reden. Ik woon zelf in één van de Bergstraten van het land die ook effectief tegen een 'berg' lijkt te liggen. De eerste 50m zijn nog ok, maar de volgende 100m liggen in 'het dal' en daar zit dan nogal wat water vooral in de winter (graag nog eens aandacht voor de mythe dat het klimaat natter is in de winter; de regenval is vrij constant over het jaar met een piekje in de winter en eigenlijk een grotere piek in de zomer - de 'natte winter' is er maar doordat er minder verdamping is via bodem en blad,...). De mollen lijken met de seizoenen mee te migreren zodat ze net voor het water kunnen blijven want daar zal ook hun voedsel zitten (als regenwormen goede zwemmers waren dan werden ze niet gebruikt om te vissen). Het draineren zal dus niet hun voornaamste bestaansreden zijn maar het is wel een nuttig gevolg. Dat ze er zijn is dus een teken dat er leven zit in de grond, en de kans is groot dat er op termijn wel een andere mol dit lege territorium ontdekt en inneemt.
Maar ik geef toe, je zal er niet voor kiezen om die hopen in je tuin te hebben. Ik trek de hopen gewoon regelmatig open, het gras eronder zal (op voorwaarde dat je niet te lang wacht) vrij snel bekomen en als je wat uitkijkt met de spreiding dan vallen de verzakkingen ook nog wel mee. Maar nu kijk ik dus zelfs uit naar mijn eerste hoop ;-)

10.10.08

bonjour à vous tous...

Ik kan mijn lezers het weekend niet ongeïnformeerd laten beginnen dus snel even een kort bericht over de tuindagen in Beervelde.

Ik had de tip aanvankelijk gekregen van père Noël, de Monty Don van de rtbf die me bij elke aflevering van één van mijn favoriete tuinprogramma's (Jardins et loisirs) toch weer de "wuhbekes" geeft door onmenselijk veel te glimlachen (chef wordt tegenwoordig getypecast voor 'grumpy nearly-old man') - zo moet de eerste half-bionische mens er dus ongeveer uitzien, ik ben blij dat hij groene vingers heeft gekregen. (PS : wat mis ik Monty Don - al lijkt 'de nieuwe' los te komen, zolang hij maar niet probeert om een nieuwe Monty te worden)

Beervelde dus. 10 euro per hoofd maar dat was het me vandaag zeker waard : schitterende nazomerdag, niet teveel volk, de paden (en de parking) nog niet tot modder gereden en gelopen maar vooral goed voorzien van poten en oren. Het thema was groendaken en dat ligt me (surprise) na aan het hart. Dat viel wel mee met die groendaken, alleszins niet in die mate dat je er maar beter wegblijft als je niets van groendaken wil hebben (misschien verander je wel van gedacht, wat vetplanten op een betonnen golfplatendak is leuker dan spontaan mos en nog niet de klassieke extensieve daktuin). Ik kon me redelijk goed bedwingen maar ben toch weer thuis gekomen met meer dan we eigenlijk konden dragen - 3 Hydrangeas, quercifolia, pinky winky, rotschwanz; wat Persicarias, Asters, ... en iets lisachtig waarvan ik ondertussen de naam vergeten ben ;-S Ik weet morgen dus weer wat doen, heb vandaag een deel van de tuin verhuisd en kan dus morgen beginnen schuiven.
Luc Noël was er trouwens ook met zijn ploeg en warempel : Person.ContinuousSmile uncatched exception. Als je niet kan gaan, zondag kijken dus.
Trouwens nog wat bekend volk gezien daar : meester Wim (stand 95), Rita van de tomaten (sorry Rita was niet zeker dat jij het was en durfde dus niet goed gedag zeggen), ...

Ik heb ook het ultieme wapen tegen lelijke molshopen gevonden, maar het is wachten op die hopen om het resultaat te tonen ... ahja!

7.10.08

the falling leaves ...

drift by my window, the autumn leaves of red and gold...

Eén van mijn lievelingsliedjes om op de ukulele te tokkelen (bijna zo goed als de mannen van het ukulogisch museum die we dit weekend hebben gezien), nu in elk geval zeer toepasselijk. Misschien vind ik dit wel de mooiste tijd van het jaar. Wie de tijd wil nemen om eens rond te kijken wordt verwend door de laagstaande zon die de kleurenpracht oplicht tegen een wat gedimde achtergrond. Het krentenboompje (Amelanchier larmarckii), de gevallen gratie van het voorjaar door als een lichtekooi in ieders (tuin)bed te kruipen, wroet zich als een femme fatale die haar slaagkansen kent weer aan mijn bed zijde (en dra in mijn bed, ik ben maar een man).
Nu is het dus de moment om uit te kijken naar al wat bloeit en gloeit; in de meeste tuinen is het nu al een tijdje saaiheid troef (cfr. Boboli) terwijl er nog heel wat planten zijn die de tuin nog kunnen kleuren. Het is ook het ideale moment om zaden te verzamelen, misschien wel de leukste manier om planten te vermeerderen (en al die noten niet vergeten natuurlijk). Ik heb altijd mijn ogen op scherp staan als ik door een tuin wandel, behalve in mijn eigen tuin blijkbaar; misschien moet ik maar eens op strooptocht in mijn eigen tuin.

Het nadeel van een lange vakantie is dat het werk zich eigenlijk gewoon opstapelt, en je in de periode kort na de vakantie eigenlijk gewoon aan het de-recupereren bent. Gelukkig is het in de tuin vrij rustig. Het grotere onkruid in de moestuin is uitgetrokken, de rest al grotendeels en grofweg omgekeerd (net diep genoeg zodat ze wortels ondersteboven liggen), de eerste stapel karton ligt al te wachten dus we kunnen aan onze lasagna beginnen (gras, compost, karton, gras) op de moestuinvakken en onder bomen en struiken.
Het is bijna het einde van het maaiseizoen (voor sommigen een hele opluchting) dus vanaf nu moet het wat meer met de maaibak; het ziet er nochtans naar uit dat we een heel zacht weekend gaan krijgen, en dat komt goed uit want vrijdag zouden we graag naar de tuindagen in Beervelde gaan, en zondag naar een van de laaste grote Vespa evenementen op Zolder (Zolder-Bokrijk-Zolder)...