Popcorn uit de microgolf : het nieuwe asbest

Er blijven maar redenen uit de lucht vallen om het voedingsgewijs maar even zelf te doen. Het perfect legale diacetyl dat voor de smaak in de boter zit in microgolf-popcorn lijkt voor wat kopzorgen, of 't is te zeggen longzorgen te zorgen. Werknemers die dit goedje produceren gaan voor de bijl met bronchiolitis obliterans (met obliterans weet je dat er iets in de weg zit) - de kleine bronchiolen in de longen komen vol te zitten met bindweefsel. The occupational safety and health administration houdt dit al sinds 1999 in de gaten maar doet (voorlopig) niets. Het probleem is dat dit niet zoals een carcinogeen is waarbij de (soms onwetende) gebruikers er misschien aan doodgaan binnen een jaar of dertig; de mensen vallen er nu bij dood. Misschien is dit weer iets waar je niet moet wachten tot je het definitieve bewijs hebt, net zoals er toch nog altijd wat onzekere geruchten de rond doen over die andere alternatieve zoetstoffen uit bv de light frisdranken.

Zo blijkt maar weer dat het altijd weer die russische roulette lijkt te zijn wanneer je iets in de mond stopt - je weet nooit precies wat er allemaal mee gebeurd is, en als er geld mee gemoeid is dan heiligt dat doel vaak de middelen.
In de oorlog en de na-oorlogse jaren leken chemische middelen de makkelijkste manier om goede resultaten en hoge opbrengsten te halen; het was gemeengoed en niemand stelde er zich vragen bij : het was 'maar' DDT dat bij de planten ging. Ondertussen zijn de risico's meer dan gekend en blijven we nog jaren met de gevolgen zitten.
Ongelooflijk hoe iets wat een succesverhaal lijkt soms te snel in circulatie gaat; dezelfde misschien wel logische terughoudendheid die de heftige tegenstanders van het genetisch gemanipuleerde voedsel doet strijden : zonder inzicht van de gevolgen op lange termijn lijkt het niet echt een goed idee om deze technologie de wereld in te sturen, waar het ongetwijfeld zal kruisen met de 'natuurlijke' variëteiten waardoor de gevolgen, die ons misschien pas over vele generaties duidelijk worden, niet terug te draaien zijn. Een genetisch mutatie die ervoor zorgt dat een gewas kan groeien met een habekrats water kan misschien leuk zijn voor sommige ontwikkelingsstreken maar wat als toevallige kruisingen met dit supergewas zouden leiden tot een gewas dat het helemaal niet goed doet bij 'normale' regenval ?

De consument weet niet meer wat er gebeurt met zijn voedsel. Toen ik onlangs een snoeicursus fruitbomen volgde vertelde 'de docent' ons dat fruit soms tot 20 keer per seizoen wordt bespoten. Hij zal dat als leerkracht in een tuinbouwschool wel kunnen weten, ik wist dat echter niet. Het motiveert me alleen maar meer om met wat extra moeite en een beetje tolerantie naar onperfecte vruchten uit te kijken naar die onbespoten vruchten uit de eigen boomgaard. Dit weekend wordt het laatste derde van de boomschijven gelegd : schijven van bruin karton (alle winkels hebben er genoeg van), met daaronder nog wat gedroogde veemest en compost, op de plaats gehouden door maaisel. Die schijven mogen rustig composteren en zorgen er zo voor dat de bomen geen competitie meer hebben van grassen en onkruiden rond de stam. Dit had ik uiteraard ook 'makkelijk' kunnen doen met iets uit het segment van de round-ups, maar ik laat de tijd dit wel doen.
Het lijkt dat we weer triestig weer geserveerd krijgen, dus dat geeft ons weer wat tijd om de oorwormbungalows verder af te werken.
De weedpull is nog zo'n aardige hebbedingetje als je je bodem wil laten leven. In plaats van selectieve (grassparende) onkruidverdelgers te spuiten trek je relatief eenvoudig de meeste onkruiden uit met (soms spectaculair lange stukken) wortels en al. Bezoekers die ik het apparaatje laat zien speuren zijn soms teleurgesteld als ze geen onkruid meer vinden, zo plezant is het.

Het kan dus anders, probeer het eens, maar geef het wat tijd.

de wereld viert elke dag...

elke dag is 'segenwoordig' wel een feestdag en vandaag moet de blog er aan geloven : wereldblogdag. Dus iedereen maar even een virtueel hip hip voor deze geweldige technologie, want het is enkel via blogs (zoals deze) dat je kan blijven hik hik groeien.

Eerlijk is eerlijk, de peper vodka was geen laaiend succes. Misschien waren de drie pepers wat veel van het goeie, in elk geval waren de meeste wat overdonderd door de scherpe smaak. Wellicht dezelfde watjes die stoer bij de kebab wat extra pepers vragen (100 à 1000 scoville) en bij hun favoriete thai resoluut kiezen voor het zoetzure gerecht. De gemiddelde cayenne klokt af op 160.000 scoville en is dus uit de hand gegeten wel ietwat straffer, toch is het weinig waarschijnlijk dat de in ons klimaat gekweekte pepers hun volle kracht halen, en nog minder waarschijnlijk dat al de scherpte op die twee dagen in het drankje is geraakt.
Experimenten zijn er om te mislukken, en dit alles verliep uiteraard zonder noemenswaardige gezondheidsrisico's (niets wat niet met een perdolanneke opgelost kan worden). Als er al een risico was dan valt die volledig voor de rekening van de vodka (en de daarmee ongelukkig gecombineerde bieren); pepers zijn namelijk pure superfoodbommtjes : anticarcinogene eigenschappen (vnl bij prostaatkanker), vitaminebommetjes (vooral C), (verslavende) endorfinerush, verhoging van het metabolisme (gewichtscontrole, in de goeie richting), alternatieve pijntherapie (tegen de pijn uiteraard),... De enige nadelen die bekend zijn houden verband met het aanraken van gevoelig plekken (bij jezelf of bij een ander).
Alleen al de gewichtscontrole leek me voor de gemiddelde speler van onze ploeg wel een goede zaak. Misschien ook een vorm van voedselxenofobie, de angst voor wat men niet kent, weer een puntje op de agenda van de nog op te richten partij groenrechts.
We hebben toch weer eens kunnen klinken.

De smeerwortel is nog zo'n ondergewaardeerd EHBO wonder. Meestal enkel nog te vinden langs vochtige bermen en beken, door de meeste beschouwd als 'onkruid'. Het ruwe behaarde blad is echter een perfecte bron om je eigen vloeibare mest te maken - rijk aan stikstof en dat kan elke plant wel wat hebben. Toegegeven het 'riekt naar 't putteke' als je het via de klassieke gier-methode maakt (net zoals de brandnetelgier) - maar je kan het ook eens proberen op de 'droge' manier : bladeren in een overschottig stuk regenbuis, onderaan afgesloten (maar met een gaatje om het effluent te laten efflueren) en bovenaan aangedrukt door middel van een baksteen of iets dergelijks (vergeet geen touwtje of je moet McGyver toestanden uithalen om 'bij te vullen').
Vanaf mei tot augustus komen er zeer mooie bloemetjes aan. Nee, ik weet niet waarom men de Symphytum officinale zo verstoten wil, misschien omdat hij (symphein) samengroeit (woekeraar?). De nonnekes hadden hem zeker in de kloostertuin staan (officinalis).
Smeerwortel staat al lang bekend voor zijn helende werking bij kneuzingen, verstuikingen en breuken. Het is de stof  allantoïne die het weefsel rond de wonde aanzet tot nieuwe groei. In oude boeken heet deze plant dan wel eens heelwortel in plaats van smeerwortel (wat hij dan weer dankt aan het witte sap dat uit de wortel stroomt als je die doorsnijdt).
De nonnekes trokken de stukjes wortel op jenever, en schudden de fles dagelijks bij een gebedje gedurende 3 weken lang. Broeder ziekenzorg zeefde daarna de stukjes eruit (goot waarschijnlijk een deel over in zijn zakfles) en spreidde daarna een doekje gedrenkt in de tinctuur over de gezalfde wonde. Uit sommige gele boeken lijkt het alsof je zo van gehakt weer biefstuk kon maken maar dat zal men wel met de spreekwoordelijke korrel Zout (engelengezang) moeten nemen.

De plant heeft zelfs wat weg van de bernagiefamilie (boraga officinalis, weer te vinden bij de nonnekes dus), ook gekend als komkommerkruid waarvan de bloemekes populair zijn in (sommige) keukens. Maar dat komkommerkruid is dan weer zo on-onkruidig.

weet je wat ik zie als ik gedronken heb...

...allemaal beestjes. Ik hoop dat de pepervodka me niet permanent beestjes laat zien vanaf vanavond - hij was vanmorgen toch al vervaarlijk van kleur veranderd.
Alhoewel als het zo verder gaat dan is dat misschien nog de enige manier om sommige beestjes voor de geest te halen.

De lijst van de met uitsterven bedreigde diersoorten blijft maar groeien (totdat hij vanzelf weer zal krimpen als ze éénmaal uitgestorven zijn). We liggen er misschien niet wakker van dat de olifant, panda of gorilla, die we al een tijdje niet meer in onze achtertuin zien passeren tenzij een exemplaar dat de poten heeft genomen uit één of andere zoölogie, daar tussen vermeld staan. Tonijn ? Daar hebben alleen de Japanners echt last van wanneer die er niet meer zou zijn. Maar naast de huismus heeft nu ook de egel het moeilijk om te blijven bestaan.
Nochtans is die egel bijzonder nuttig in de nutstuin waar hij, als hij niet in zijn winterslaap zit, massaal veel slakken binnenspeelt - en laat dat nou net (naast kleiner wordende territoria ten gevolge van de toenemende verkavelingsdrang) de reden zijn waarom hij het zo moeilijk heeft.
Steeds meer worden chemische biociden ingezet om slakken, misschien wel de ergste vijand van de moestuinier, te lijf te gaan; en dat doen die blauwe korreltjes meer dan behoorlijk - "je hoeft er zelfs nie veel van te gebruiken". Helaas pakt dat blauwe korreltje dat de slak pakt ook de egel die de slak pakt.

Bezindt eer ge begint, en sta dus even stil bij wat die korreltjes voor gevolg kunnen hebben. Probeer toch eens wat alternatieven om de slakken te lijf te gaan.
Ingegraven bierpotjes (met stokje zodat kevers en andere er nog uit kunnen) zijn een klassieker maar de slakken hebben de neiging om de boel nogal te vergisten als je ze wat lang laat liggen dus zeer regelmatig controleren.
Hygiëne : slakken reizen niet zo ver, en verwelkomen maar al te graag schaduwplekjes 'dicht bij hun werk'. Voorzie dus geen schaduwplekjes (hoog gras,...) of voorzie juist wel schaduwplekken die je kan opruimen : bv een rabarberblad met wat lekkers eronder, dan is het maar een feit om ze te 'verzamelen' overdag.
Koper hebben de slakken ook niet zo graag onder de slijmige voet, (zou electrische schokjes geven) maar kan nogal een investering zijn en verminderd wellicht in effectiviteit wanneer het koper oxideert.
De grond wat slakonvriendelijker maken met schelpjes, eierschalen, haar,... zou ook helpen maar daar heb ik hoegenaamd geen ervaring mee.

Plant of zaai ook eens wat plantjes extra (eentje 'voor de zekerheid', eentje voor het weer, eentje voor de beestjes,...) dan is het niet zo heel erg als een slak zich tegoed gedaan heeft aan dat ene plantje. Het helpt ook om niet alles ter plaatse te zaaien. Slakken zijn kenners en gaan resoluut voor jonge malse groene blaadjes, slakken lijken voortdurend in hun midlife crisis te zitten. Jonge zaailingen krijgen amper de kans om op te komen terwijl verspeende jonge planten vaak ongemoeid gelaten worden.

Als je niet goed weet wat doen in het naseizoen en je hebt nog wat plankjes over van een tuinhuisje dat je misschien wat groot gekocht hebt, dan kan je misschien een egelhuisje bouwen.

Altijd prijs, altijd gewonnen

Het is de moment om eens onder de nasturtiums (aka Oost-Indische kers/Tropaeolum) te kijken - massa's zaden liggen daar nu gratis voor het rapen, groen, sommige al bruin, een enkeling die er al wat langer ligt is al ten prooi gevallen aan de natuur. Ik heb er nog geen enkele bruin zien worden aan de plant, het steeltje waar
het groepje zaden aan vasthangt laat blijkbaar al los wanneer ze nog groen zijn.
Je kan ze uiteraard ook gewoon laten liggen - zaden die in situ mogen kiemen en opgroeien doen het vaak nog beter dan diegene die we met zorg opkweken en uitplanten. Maar sommige planten kunnen vaak ook op andere plaatsen interessant of nuttig zijn zoals bv de nasturtiums bij de koolplanten : het koolwitje blijkt naast kolen misschien nog wel een grotere liefhebber van nasturtium en zo blijven de kolen weer wat gespaard.
Maar zaad is ook ooit een krachtig betaalmiddel geweest dus waarom zouden we het niet gebruiken om de tuin te verrijken door te ruilen voor andere kleuren of andere variëteiten met andere amateurs.
"Stiekem" zaden winnen is uiteraard een zeer goedkope manier om je eigen collectie te vergroten, en het is leuk om al dat zaad daar voor het rapen te zien - iets waar je vroeger misschien niet op lette.

De eerste noten vallen ook richting aarde, en dan weet je dat de herfst er ligt aan te komen (als die er al niet een paar weken zit). Beuken en hazelaar heb ik vanmiddag verzameld, ik heb zelfs thuis al een paar bokalen notenjenever zien staan trekken (groen in de bolster uiteraard).
En die noten zijn uiteraard ook 'maar' zaad. Bij mijn ouders zijn pas enkele okkernootzaailingen spontaan in een bloembak tevoorschijn gekomen. En hoewel ik soms de wat snobistische neigingen uit de boekskes dreig over te nemen (geoculeerd is beter) denk ik toch dat ik wat van die zaailingen ga recupereren - het zijn noten uit goede bron; en in het 'echte' bos is het de enige manier waarop de bomen zich propageren, geen enkel boompje dat zichzelf oculeert. Toegegeven, het duurt wat langer voor de bomen noten dragen - boompje groot plantertje dood - maar ik moet niet leven van mijn noten, ik zal er 'tijdterwijl' wel vinden...

Dus voor even mag je wel je hoofd laten zakken - want al die noten zijn uiteraard goed voor je, maar laat er bij het speuren ook nog wat voor wie na jou komt.

spice up the vodka

Altijd al willen maken en nu heb ik een perfecte gelegenheid (nieuwe baby op komst) : peper vodka. De recepten die circuleren zijn nogal vaag (welke peper, welke toestand (hoe rijper hoe scherper), hoeveel (grammen), hoe lang, hoe (heel, gesneden, versnipperd, moes, droog,...) en nogal wat factoren hebben toch invloed op de sterkte van het goedje. Dan maar zelf experimenteren en latere pogingen bijsturen (indien nodig).

Voor dit experiment ga ik voor de korte infusie; ik heb maar twee dagen dus 't is van moetes. Ik heb drie rode cayennes ongeveer de grootte van mijn eigen duim overlangs doorgesneden en zonder zaden in een 700ml fles Eristoff gestopt. Ik heb er nog vier purple tigers in gedaan in verschillende stadia (paars, groen, oranje, rood) om het geheel nog wat meer kleur te geven, hoewel het rood van de cayenne al wel mooi afstak tegen de Eristoff fles. Het geheel mag nu wachten tot woensdag avond, ietwat donker omgesteld op kamertemperatuur.

Is dat niet gevaarlijk zo'n experiment ? Wel er is nog niemand gestorven van het eten van hete pepers (record jalapenos is ongeveer 247 op 8 minuten, en 60 bhut jolokias - de allerheetste van alle pepers - op 2 minuten). Integendeel, onderzoek heeft uitgewezen dat de stof die de pepers heet maakt, capsaicine,  prostaatkankercellen doodde bij muizen. De onderzoekers schatten dat een persoon van 100kg daarvoor ongeveer 3 keer per week, 3 tot 8 habaneros in zijn dieet zou moeten passen - dat is toch ook al niet niks.

Om uit te testen of teveel pepers dodelijk zou kunnen zijn hebben ze ook muisjes pure capsaicine toegediend, en de meeste muizen gingen eraan ten onder door longfalen - maar de hoeveelheden die werden toegediend komen ongeveer overeen met honderdduizenden jalapenos (de typische peper die je bij de mexicaan krijgt geserveerd) op één zitting, en waar dit fysiek al onmogelijk is zullen de meeste na een dozijn al wel om de mama beginnen roepen.

Daarbij zijn pepers een goede bron van vitaminen, versnellen ze het metabolisme na ongeveer een half uurtje, verdunnen ze het bloed wat weer goed is ter preventie van hartaanvallen, verlagen ze de cholesterol en krijg je er de door de chileheads (grootverbruikers van pepers) zo geliefde endorfine-rush van (dus zowat de runners-high zonder een uur te moeten lopen - handig).
Dus spice up your life...

druiven stekken

We hebben nogal wat in de Hagelandse wijn gezeten dit weekend; zaterdag op de wijnfeesten in Wezemaal en zondag op de kluisberg in Assent.
Bij de wandeling doorheen de wijngaarden kon ik de wijnboer nu eindelijk eens als representatieve bron vragen hoe het nu zat met die onderstammen. Ik stek al wel eens wat druivelaar en dat wil behoorlijk lukken (behalve met de stekken die ik in de zomer tijdens mijn verblijf in Italië steeds probeer te nemen), maar ik had al gelezen dat planten die uit stekken kwamen niet goed waren als de plant die op onderstam werden geënt.

De wijnboer vond dit uiteraard een zeer interessante vraag en zei dat zijn druiven op onderstammen uit Duitsland stonden om dat deze gecertificeerd waren zodat hij zijn appelatie kon krijgen op de wijnen - zonder dat certificaat kon hij wel wijn b(r)ouwen maar die moest hij dan verkopen onder huiswijn : zelfde wijn, voor het zelfde werk maar met minder opbrengst (financieel) : voor een professionele wijnboer is die rekening snel gemaakt.

De winter is uiteraard de beste periode om stekken te nemen met verhoute takken; snoeihout heb je dan toch met hopen. Dat is een voorname reden waarom mijn Italiaanse pogingen niet zo wilden lukken : je wil een vreemde plant in de zomer niet in het hout knippen natuurlijk want als je eens een druivelaar hebt zien bloeden dan aarzel je wel even om dit te doen, zelfs op stokken van een ander. Het is me al gelukt om te waterstekken op jongere scheuten maar slechts weinigen hebben het uiteindelijk gehaald; de enkeling die wil wortelen verliest nog wel eens zijn dikke waterwortelen bij het planten of haalt het na het uitplanten gewoon niet.
Nee, de eenvoudigste manier is gewoon wat snoeihout in een busseltje (elke tak ongeveer een knop of vier) half in te graven, beschut aan een noordermuur. In de volgende lente is het gauw duidelijk welke stekken gelukt zijn.

Misschien die wijnboer maar eens gaan helpen rond december-januari, en dan vooral tussen de bruine druiven (pinot gris) - of gewoon eens vragen dat ik tussen zijn snoeihout mag rommelen want de zomersnoei gebeurde in elk geval al machinaal; misschien dat de wintersnoei wat preciezer mag...
De wijnboer ligt dus blijkbaar niet wakker van het aantal bladeren voorbij de tros.

Nu heb ik mijn portie witte wijnen weer gehad, Hagelandse rode wijnen zijn nog niet zo in trek en terecht, ik heb één van mijn 'proefbonnekes' verknoeid aan een rode wijn (Regent, of Legend, ik wil er vanaf zijn, het was in elk geval "boegt").

Rode wijn, rode wijn, Kom laat ons vrolijk zijn
(Bram Vermeulen)

cradle to cradle

Groen is 'le nouveau chique', green is the new sexy... Voor sommigen is het maar een fashion statement meer dan een ingesteldheid, voor sommigen heeft het zelfs zijn weg gevonden tussen de gekende selectiecriteria bij het zoeken van de nieuwe partner (naast humor, intelligent, avontuurlijk en perfect geschapen moet die partner nu dus ook een groen label dragen), hoewel het alleen de geitenwollensokken-generatie is die zijn partner selecteerde op het groen-zijn (op risico van de gevreesde inteelten).
Maar nu is dus het hip om groen te zijn, en groen te consumeren (waar zit consuminderen?). Zo is er voor deze hippe mensen Tasmaans regenwater, het puurste regenwater dat je kan vinden opgevangen voor het de grond raakt. Helaas ligt Tasmanië niet bij de deur en heeft het wel wat CO₂ verbruikt voor de fake-eco-sletten er hun haar mee kunnen wassen want dat is toch zo cool.
En je bent toch zo geweldig als je alle bewustzijnsfilms hebt uitgezeten, an unconvenient truth hebt gekocht bij de humo of de nieuwe 11th hour van Di Cabrio hebt gezien. Alsof je je deel dan al hebt gedaan, het nieuwe biechten.

Gelukkig zijn de meesten daar niet op die manier mee bezig en trekken enkelen dapper de kop. Cradle to cradle is een moedige manier om het productieproces opnieuw uit te vinden; en hoewel het niet evident lijkt kan zelfs de producent er baat bij hebben, en dan heeft het kans op bestaansrecht. Voorlopig zijn de meeste productielijnen cradle to grave, met als station terminus een eenzame sloot of in het beste geval het stort. Het is natuurlijk ook aan de consument om hieraan mee te werken - met onze centen (en waar we het aan uitgeven) kunnen we een krachtig signaal geven, al is dat niet altijd even makkelijk. Het is boeiend hoe de supermarkten plots stoppen met het verdelen van plastiek zakjes om dan dikkere plastiekzakjes of plastiek plooikratten te verkopen 'van het huis'. Waar zijn de bruine retro papieren zakken en kartonnen dozen gebleven - in de kraaknette supermarkt moet je al een vol karton melk ondersteboven halen wil je nog een 'lege' doos vinden.

Het is niet gemakkelijk maar 't is van te moetes...

undo last remark

Het was misschien toch wat voorbarig om mijn pizzadeeg-bron zo af te vallen. Zoals ik al dacht was het deeg - dat toch een pain in the **ss bleek om te maken, en nog meer om uit te rollen, daar blijf ik bij - een krokantere versie (maar dankzij de lange rijs toch nog luchtig. Het andere deeg met meer vocht (en de lange rijs) was één en al lucht maar geen gebakken lucht. Dus beide degen zijn, elk op hun manier verdienstelijke bodems - verandering van spijs doet eten zeker ?

copy paste bug

Het is gevaarlijk om dingetjes van het internet te kopiëren en ongeverifieerd te gebruiken, zo blijkt maar eens weer met de pizzadeeg. Ik was (nog steeds) in een luie bui gisteren en liet de broodbakmachine het kneedwerk doen. En dat viel niet mee, wat er na een kwartier kneden uitkwam leek wel op kruimelig koekjesdeeg. Met natte handen en wat extra vocht nog proberen te redden wat er te redden viel en de baksteentjes alsnog aan de lange rijs laten beginnen.

Omdat ik graag met een volle maag ga slapen heb ik vanmorgen toch nog maar een tweede reeks deegjes gemaakt met een ander recept. Het belangrijkste verschil was zoals ik al vermoedde : meer water (de helft van wat je als bloem genomen hebt), en wat meer olijfolie (3 eetlepels op 450g bloem).

Ik ga ze allebei gebruiken straks - er zijn toch genoeg tomaten en de oven is al warm; misschien worden de baksteentjes wel lekkere dunne krokante bodems, en de wollige bolletjes luchtige wat dikkere bodems - to be continued...

wat groeit er tussen de kolen...

Nieuwe kolen. Gisteren nog 14 stuks gezet voor de winter. In tegenstelling tot de meeste planten uit de tuin mag je het stuk van de kolen muurvast lopen. Kolen hebben namelijk een stevige houvast nodig om de zware vrucht te kunnen ondersteunen en hoewel de wortel van een koolplant redelijk indrukwekkend kan zijn ondersteunt hij minder goed in 'fluffy soil'.

Ondanks het gure deprimerende weer van de afgelopen dagen was het blijkbaar feest in de serre. Kleur zo ver als je kan zien, en alles behalve groen. De cayennes staan gevaarlijk rood, de purple tigers krijgen alle kleuren, kilos tomaten - in alle kleuren - willen geplukt worden. Ik denk dat ik morgen maar eens een pizza ga 'gooien'.
Alhoewel, voor de perfecte pizza heb je wel geduld nodig (en een pizzasteen maar die heb ik ook nog niet - maar vooral geduld) want zoals het ook is met mijn brood-zonder-kneden-brood : de langzame rijs is voltreffer in de keuken; en dan ben ik eigenlijk al te laat. Slowfood, daar heeft men meestal geen tijd voor - terwijl het met planning en vooral geduld vanzelf gaat.

Ingrediënten voor de perfecte pizzadeeg (8 pizza's) :

500 gram bloem, eventueel extra
1 theelepel zout
1 eetlepel suiker
1 zakje gedroogde instantgist (7 gram) of 20 gram verse gist
100 ml. handwarm water
3 eetlepels olijfolie

Kneden tot je het beu bent. Maar wat kan een mens dan aanvangen met 8 pizza's ? Invriezen wat je niet meteen wil gebruiken - makkelijjer dan het afwegen en bewaren van halve zakjes/pakjes gist maar de hoeveelheden aanpassen kan uiteraard ook. Wat je wil gebruiken zet je in een licht geoliede kom een dagje te rusten in de koelkast - de langzame rijs. Twee uur voor het de deeg wil gaan afwerken neem je hem uit de koelkast en laat je hem wat op kamertemperatuur komen. Resultaat zou een luchtig deeg moeten zijn en lucht is een ondergewaardeerd edoch belangrijk ingrediënt in de keuken (slagroom, soufflé, bros bladerdeeg, zacht brood, schuimige cappuccino ... heerlijke pizzadeeg).
Voor de topping gebruik je al wat je lekker vindt op een laagje tomatensaus (liefst uit eigen tuin uiteraard). Beleg de pizza ook weer niet te dik, al wat je erop gooit is zonder twijfel heerlijk maar een dik beleg is te zwaar zodat de bodem niet kan rijzen in de oven, en je hebt waarschijnlijk overtollig vocht dat je bodem slap zal maken.

En de deeg uiteraard niet uitrollen maar uitgooien, gedragen op de rug van je niet-voorkeurshand. De gluten worden liever uitgerokken dan uitgeduwd, maakt de pizza alleen maar lekkerder, en papa alleen maar stoerder.
Aan de slag !

Wat den boer niet weet, den boer niet deert ...

Waar is de tijd dat iedereen zijn eigen waarnemingen deed, en weinig afwist van wat er elders in de wereld gebeurde. Nu zijn wetenschappers druk bezig met 'waarnemingen' te doen, en vaststellingen ver buiten de parochie in kaart te brengen.
Zo zien wij allerlei doemscenarios op ons afkomen : mondiaal uitsterven van bijen (colony collapse disorder), opwarmen van de aarde, ... en nu is er een groeiende community van wetenschappers die denken dat de fosfor uit onze gronden zal verdwijnen (de P uit NPK, waarmee de samenstelling van een meststof wel eens wordt aangegeven, alsof het allemaal met die drie onderdelen moet gebeuren) - en wel binnen 50 jaar al. Het ziet er niet goed uit voor onze wereld want binnen diezelfde 50 jaar lijkt alles wel onderuit te gaan.

Gelukkig hebben diezelfde wetenschappers al meteen een oplossing voor dit probleem "there will be no more P in the soil, yet there is a lot of P in pee". Urine, werd in grootvaders tijd al wel eens aangewend op het veld, en eigenaars van een hond weten het al lang : waar de hond zijn plasje doet groeit het gras waarlijk goed; als het eerst bekomen is van de rosse plek, want onverdund kan het nogal branden. Dus verdunnen dan maar 1 op 10 tot 1 op 20.

Urine (van iemand geen urineweginfectie heeft) is steriel genoeg om er zelfs wonden mee te reinigen (dus niet alleen voor de kwallesteek medisch bruikbaar) - dus waarom zou je het dan nog eens laten zuiveren ? In Zweden gaat men al een stapje verder. In sommige streken krijg je maar een bouwvergunning voor een nieuwe woning als je in die woning je urine apart afvoert, want het is eigenlijk te waardevol om het met 9 liter schoon drinkwater in de riool te brengen. Ze hebben er dan maar een merchandising rond opgezet (of "hoe je kan verdiene aan andermans urine").
Sceptici maken de opmerking dat er restanten van chemische troep in de urine kunnen zitten (bv antibiotica) die dan via de planten die je ermee bemest weer in je lichaam zouden kunnen komen met in het geval van antibiotica mogelijke resistentie van de beestjes die je ermee wil bestrijden op termijn (maar daarvoor krijgen we al genoeg antibiotica binnen in pure vorm). Maar dat geldt ook wel voor andere chemische troep buiten de urine. DDT wordt nog steeds teruggevonden in borstmelk hoewel het eigenlijk al sinds de jaren '70 verboden is, maar dat is niet zo heel gek als het 80 jaar nodig heeft om in de bodem af te breken.
Een andere opmerking voor het gebruik op grote schaal zijn de eventuele sporen van toiletreinigers maar dat is niet van toepassing als je thuis eens naast de porseleinen pot pist (bij voorkeur in een ander recipiënt).

Misschien moet je het voordeel aan de twijfel geven en deze vloeibare mest niet toepassen wanneer je ziek bent, of enkel in je siertuin, of aan je fruitbomen (die misschien sowieso al van deze techniek kregen). Het is alleszins beter voor het milieu dan de chemische meststoffen, en uit onderzoek blijkt het qua effectiviteit niet te moeten onderdoen.
In Kasterlee, waar men jaarlijks strijdt om de grootste pompoen, blijkt het één van de lang geheim gehouden succesvolle truukjes te zijn - hoewel een biertje op tijd en stond ook wel eens als de truuk naar voor werd geschoven (als je dan mag kiezen kan je toch best dat biertje ter plaatse recycleren terwijl je geniet van je alsmaar groter wordende pompoen).
Helaas heeft urine zijn imago niet mee en halen de meeste mensen er hun neus voor op. Maar helaas vindt - ongeveer diezelfde meerderheid - composteren ook vies, terwijl ongeveer de helft van ons afval uit groenafval bestaat dat we makkelijk zelf kunnen verwerken. Op die composthoop werkt het ook prima als versneller (het bevat namelijk ook veel stikstof dat zoals de andere groene bouwstenen van de compost het proces wat opjaagt - en je moet die hoop toch vochtig houden...). Na het zwarte goud nu ook het gele goud of : "met de plasteut in de hand (en voor de vrouwen de plastuit) mest men door het ganse land". I garden therefor I wee(d)...

Kolen oogsten

De eerste kolen mogen eraan geloven en daarbij is het ook goed om eens de wortels van de plant te inspecteren. Als je ook maar de kleinste zwellingen ontdekt aan de wortels dan moet je op je hoede zijn want meestal is dit het teken van de gevreesde knolvoet (of de larven van de galboorsnuitkever). Als je je nog niet verdiept hebt in het roteren van je gewassen dan is het zeker de moment want als je kolen blijft telen op stukken die "ziek" zijn dan wordt het alleen maar erger - probeer toch een viertal jaren geen kolen te zetten waar al kolen hebben gestaan. Wortels met verdikkingen mogen zeker niet op de composthoop - geef die voor de zekerheid maar mee met de GFT of verbrand ze.

Snijbiet kan ook nu nog gezaaid worden, eventueel als nateelt op een stuk dat is vrijgekomen maar even goed in de siertuin, de veelkleurige variant is daar zeker een blikvanger. Warmoes wordt wel eens al synoniem gebruikt met snijbiet maar snijbiet heeft wat meer blad en warmoes wat dikkere nerven. Warmoes heeft een hoger ijzergehalte dan spinazie maar dan ook weer niet zoveel (4mg ijzer tegenover 3mg ijzer per 100 mg). Dat was misschien wel de misconceptie van de vorige eeuw waarbij men heel lang de berekeningen van dr. Von Wolf voor waar heeft aangenomen tot men er later bij uitkwam dat iemand bij zijn berekeningen de komma fout had gezet zodat het ijzergehalte zakte van een spectaculaire 27 naar 2,7mg. En hoewel deze fout al in 1930 werd ingezien, leert Popey ons al sinds 1938 "that I'm strong to the finish, cause I eats me spinach..." jammer maar helaas.
De laat gezaaide snijbiet help je met wat bescherming door de winter zodat hij in het voorjaar al vroeg kan uitlopen.

Superfoods

Velen zijn op zoek naar het eeuwige leven en slikken op de vermoedelijke weg daarnaartoe een hele boel obscure pilletjes en poedertjes. Nochtans bestaan er genoeg gekende 'superfoods', gewone groenten en fruit die je overal kan krijgen waarvoor er voldoende wetenschappelijke bewijzen bestaan dat ze een grote invloed hebben op onze gezondheid of het voorkomen van ziekte - zonder neveneffecten. 

Om er maar een paar te noemen : bonen, (blauwe) bessen, brocoli (kolen), appelsienen, pompoenen, vette vis (zalm, makreel,...), soja, spinazie, thee, tomaten, kalkoen, noten, yohgurt, appelen, (donkere) chocolade, wijn. Soms denkt men wel eens dat deze superfoods goed verborgen exotische schatten moeten zijn om goed te zijn, zoals de nieuwe hype rond de goji bessen, maar zoals je ziet kunnen de meeste superfoods gewoon in eigen tuin geteeld worden - en daar zijn ze uiteraard nog gezonder : geen chemie als je dat niet wenst, en van het veld de pot in.
Antioxidanten zijn hierbij de magische rode draad, met daarnaast de vitaminen en omega3.

Kolen, je houdt er van of je houdt er niet van, hebben nog een kleine nota in de kantlijn : wanneer je ze kookt verdwijnen de goede stoffen die ze bevatten in het kookvocht. Als je dat kookvocht niet gebruikt in je bereiding kan je ze beter stomen of microgolven.

Misschien heeft niet iedereen de plaats om een grote (wal)notenboom in de tuin te zetten, maar een hazelnotenstruik (groen, rood) kan een mooie achtergrond vormen of een schaduwplekje maken in het kippenhok, of de composthoek verstoppen ... of een combinatie van.

Nu maar eens op zoek gaan naar die Tibetaans Goji bessen uit de Himalaya : baat het niet, dan schaadt het niet.

heeft even geen zin

Je lijkt wel op een oude zeurkous als je maar doorboomt over het slechte weer maar vandaag ben ik op een moment gekomen dat ik het toch wel serieus beu begin te worden. Ik heb nog een half rijtje sla gezaaid en toen ik om 20u geen hand meer voor mijn ogen zag had ik alleen nog maar zin om binnen te kruipen. Misschien moet ik morgen maar wat taakjes bedenken die ik binnen kan uitvoeren. Opruimen bijvoorbeeld ;-)

Maar ook mijn oorwormbungalow's voor in de jonge boomgaard. Oorwormen doen de avond en nachtshift en eten graag jonge blaadjes en bloemblaadjes. Om die reden zijn de tuinders, die in de bloemen zitten, ze vaak liever kwijt dan rijk; vooral dahlia, clematis en chrysanten moeten er aan geloven. Voor de amateurfruitteler zijn ze echter "partners in crime" want ze lusten spinselmotten, aardvlooien, bladrollers en bladluizen, larven van bladmineermotten en de pruimenzaagwesp jagen ze de boom uit,... Hetzelfde middeltje voor beide doelgroepen : een omgekeerde stenen bloempot (plastiek wordt snel te warm binnenin) gevuld met stro. Voor wie de nadelen overwegen worden de oorwormen zo gevangen en vaak verbrand, voor wie van de voordelen wil genieten is het gewoon een handige schuilplaats 'kort bij het werk'. Zo valt de werkband niet stil als de lieveheersbeestjes ermee ophouden tegen de avond. Ploegenarbeid in de tuin, met jezelf als luie baas, de ideale wereld - de natuur aan het werk. En de chemische poedertjes kunnen weer wat langer in het tuincentrum blijven liggen.

tussen de buien...

Misschien toch nog maar eens op wandel door de tuin. De suikermaïs nog eens controleren op oogstklare kolven al verwacht ik er niet veel van : de meeste planten zijn maar kniehoog geraakt (de boer naast ons had mijn binnen voorgekweekte planten na ongeveer een week al voorbijgestoken - maar hij heeft wel verdacht veel witte bollekes gestrooid voor hij zijn maïs komen zaaien is - supermest? ), ik moet dus toch maar eens proberen te achterhalen wat er daar misgelopen is. De 'three sister garden' was trouwens over het algemeen wel hoopvol : de pompoenen hadden niks of geen last van de maïs, de bonen hebben wel weinig steun gehad van de maïs. Als de maïs volgend jaar wat beter zijn best zou doen dan is dit wel een systeem om te behouden.

Gisteren ontdekt dat de Pruikenboom (Cotinus coggygria) die het thuis niet zo best doet (ziet er ongeveer hetzelfde uit als drie jaar geleden bij aanplant) in het voorjaar wel wat snoeien kan verdragen - en snoeien is groeien zoals ze zeggen. Dus dat is al iets voor de planning van volgend jaar. Maar ik denk dat ik hem dit jaar al wat ga helpen, want hij staat nu een beetje op een ongelukkige plaats : op een hele mooie plaats eigenlijk maar als het wat regent verzamelt dat plekje wel wat water en ik denk dat hij niet graag zo nat staat dus ik ga hem wat hoger zetten.

Winterrammenas is een snelle kiemer, gezaaid in het weekend en staat nu al te pronken op een mooie lijn die de doeltreffendheid van de preciesiezaaier nog maar eens aantoont : geen verdwaalde zaadjes buiten het spoor van twee centimeter breed en redelijk evenwichtig verdeeld - wel nog wat uitdunnen want uiteraard weer teveel gezaaid ;-)

En sinds gisteren hebben wij de broodbakmachine van de mama (die zich ondertussen graag oma laat noemen) in bruikleen. Bijna zo gemakkelijk als 'mijn' brood-zonder-kneden-brood (misschien later nog eens een apart berichtje met foto's), maar uiteraard niet zo lekker, al zal dat msschien gewoon nog een kwestie zijn van wikken, wegen en vooral timen (want als je iets te laat bent dan lijkt het gauw op een natte spons). Warm snijden is ook niet alles dus we gaan vanavond eens een bakken voor morgenvroeg. Het moet alleszins niet onder doen voor brood van de bakker, hoewel dàt brood aan bijna 2 euro per stuk er toch met kop en schouder bovenuit zou mogen steken; niet dus.

en hier gaan we weer voor een natte week...

Wat een seizoen, niet te doen. Vanmorgen heeft de grapjas van het nieuws ook de term herfstweer voor het eerst laten vallen - een term die we thuis al twee maand lopen te gebruiken, maar ja we mogen niet klagen, de andere weerman vindt het allemaal wel normaal voor de tijd van het jaar. Ik zou het niet kunnen weerman zijn, al lijkt het wel de gemakkelijkste job die er is : "zeg maar iets, het kan toch verkeren".

Mijn lijstje is goed gevorderd, en ik had inderdaad nog ander werk zien liggen. Mijn kippen zijn ware houdini's. Waar iedereen bang heeft dat zijn kippen "de vleugels" nemen, zijn die van mij bijzonder bedrijvig in het vinden van kleine spleten. Ik zal er dus maar werk van maken om deze uit de kluiten gewassen kuikens goed vet te mesten (maar ook niet te vet want dan leggen ze minder) en ondertussen de spleten die ik zelf vind nog op te lappen. Maar het zijn dus soms spleten de naam spleet niet waardig. De omega3 in de voeding lijkt wel goed te werken want ze vinden ook perfect de weg terug...

De uitlopers van de aardbeien heb ik netjes uitgezet waar de aardappelen stonden, en de uitlopers die nog niet geworteld waren wat afgelegd op potjes grond zodat ze nog kunnen wortelen. De rijen die er nu staan moeten tegen volgend seizoen toch gerooid worden en bij het verwijderen van één van de planten schoot me de idee te binnen om de plant te scheuren en die afzonderlijke neusjes met wortelen uit te planten tot nieuwe planten. Ik weet niet of het zo zou lukken om de planten te vernieuwen (ik denk het wel) maar het zou in elk geval makkelijker zijn op die manier dan met de uitlopers, toch zeker als de 'oude' planten opgeofferd mogen worden. We zullen zien wat er van komt.

Dat scheuren was wel plezant en toen dacht ik eraan dat het volgens mijn tuinboek een ideaal moment was om de munt te scheuren. Dat heb ik dan ook nog even gedaan.

De opbrengst van de aardappelen was nog redelijk eerlijk gezegd. Het perkje was volledig verwaarloosd; niet aangeaard en volledig overgroeit met onkruiden - je zag amper waar je moest zoeken (ik heb dus heel het stuk moeten ondersteboven zetten). Zonder bemesting, zonder sproeien, zonder onderhoud toch genoeg aardappelen voor ons gezinnetje; wie had dat gedacht. Niemand, ook niet de oude aardappelboer die samen met mijn grootmoeder mijn moestuin onder de loep namen en zei dat je geen aardappelen kunt winnen zonder sproeien. Onwaar dus, ik heb zelfs weinig last gehad van de aardappelkever die ik er manueel heb afgehaald - vorig jaar gesproeid en dat maakte weinig verschil vond ik. En ook de aardappelplaag die dit jaar zo uitgebreid was heeft geen zichtbare sporen gelaten op mijn patatten. En zoals ik al wist heeft Désiré weer alle variëteiten overklast, zelfs in deze minder dan optimale omstandigheden. Hopelijk mag ik volgend seizoen wat meer vrije (droge) momenten doorbrengen in de tuin want de opbrengst van mijn eerstelingen die wel de juiste zorgen hebben gekregen was natuurlijk veel groter (maar die hadden dan ook de morele steun van wat zonnebloemen, blijkbaar kunnen die het wel vinden met de aardappelen).

Ik had een 'precieziezaaier' gekocht in een tweedehandswinkel, eentje om op mijn Wolf-Garten stok te zetten. In het begin was ik daar wat sceptisch over want zo heel precies liet die zijn zaadjes niet vallen - maar na een tijdje deed ik gewoon een hoeveelheid zaad erin met wat zand en bleef ik maar over en weer rollen tot het doosje leeg was; statistisch gezien zou dit een mooie verdeling van het zaad moeten geven ;-) en het was alleszins op een perfect rechte lijn zonder dat ik op het stuk moest treden; als ik dan toch te dicht gezaaid heb dan moet ik maar dunnen (maar ik denk dat het wortelzaad oud genoeg was zodat het zichzelf wel zal dunnen). Het is dus niet zo heel erg om oud zaad te kopen (bv op ebay) want meestal zitten er in die zakjes toch veel te veel zaden ...

Wat staat er op de planning...

Sommige aardbei-rijen hebben nu zowat hun derde seizoen achter de rug, en hoewel de planten op kleigrond wat langer behouden kunnen worden, zijn deze toch aan vernieuwing toe. Half augustus is een goede periode om de eerste uitlopers van de planten die al wat wortel hebben van de moederplant weg te nemen en zo snel mogelijk in de grond (eventueel een wachtbed) te plaatsen.

Het is wassende maan, goed om nog wat wortelgewassen te zaaien. Mijn wortelen hebben niet de allerbeste kiemkracht getoond (dus ik kan ze best wat dikker zaaien deze keer) maar ze hebben via de combinatieteelt met de ui-achtigen zoals altijd weinig (geen) last gehad van 'de vlieg'. Ze zullen het nu zonder de bescherming van de ui moeten doen, maar misschien is 'de vlieg' nu niet meer zo actief.

Vorige week heb ik de zomersnoei van mijn fruitbomen afgerond, ik had net een cursus gevolgd van Regionaal Landschap Noord Hageland maar dat was op jonge hoogstammetjes, toch wel wat gemakkelijker dan op drie jaar verwaarloosde halfstammen.
Het snoeien op zich wilde wel lukken maar een aantal gesteltakken waren al wat ver doorgebogen door een te zware dracht, waar andere takken dan weer te steil stonden (en sommige ondertussen al te dik om nog af te buigen). Dit weekend dus nog wat takken afbuigen en nasnoeien. Ik heb ook wat bruin karton 'besteld' - als ik nog wat tijd overheb kan ik mijn boomcirkels (koemest + karton + compost/mulch) al wat voorbereiden.

Eén van mijn tomatenplanten lijkt toch nog wat aangestoken met de aardappelziekte die eerder dit jaar nogal de ronde deed - de aangetaste bladeren volgen mekaar op, de vruchten worden snel overrijp (lees rot); waarschijnlijk geen slecht idee om de plant op te offeren, veel vruchten vallen er toch niet te plukken.

Ik heb nog een verwaarloosd aardappelveldje liggen - ik ga zien wat er daar nog te rooien valt - ik heb geleerd dat het soms weinig zin heeft om ze uit te doen omdat er toch niet zoveel opbrengst is, maar ik heb ook geleerd dat ze laten zitten ook niet altijd een meevaller is volgend seizoen.
Wat er tot dusver gerooid werd was boven verwachting en als het perkje proper is kan er nog een groenbemester gepland worden want zoals je weet : onbedekte aarde is slechter dan bedekt met 'onkruiden' of andere gewassen.

Waarschijnlijk zal ik hier en daar nog wel wat werk zien liggen (druivelaar intomen, gras afrijden, water geven, biertje drinken,...) dus de lijst kan wel langer, en het is niet zeker dat alles van de lijst afgewerkt wordt. In een stabieler seizoen zou dat ook niet erg zijn, dit seizoen kan dat betekenen dat je weer een week mag wachten om de lijst af te werken en dan kan de omvang van het tuintje me soms toch wat parten spelen... het is een 'aardige' hobby he mensen...